teheccüd Namazı, Gecenin Hangi Zamanında Kılınmalıdır? Peygamber Efendimiz (sav) Kaç Rekat Kılmıştır? Kur'an'da Nasıl Anlatılıyor? Cemil Tokpınar Yazdı.
cemil Tokpınar'ın Yazısı
kabir Karanlığını Aydınlatan Bir Nur:teheccüd Namazı
abdullah Bin Ömer (r.a.) Gençlik Yıllarında Geceyi Mescitte Geçirir Ve Orada Uyurdu. Bir Gece Rüyasında İki Melek Onu Yakalayarak Cehenneme Götürdüler. Cehennem Kuyu Duvarı Gibi Taşla Örülmüş Olarak Görünüyordu. İki Boynuz Gibi İki Yanı Vardı. Burada Kendilerini Yakından Tanıdığı Kimseleri De Görmüştü. O Anda:
— Cehennemden Allah’a Sığınırım, Demeye Başladı. O Sırada Yanına Başka Bir Melek Gelerek Ona:
— Korkma, Sen Buraya Atılmayacaksın. Senin İçin Tasa Ve Endişe Yoktur, Dedi.
abdullah Bu Rüyasını Resulüllahın (s.a.v.) Hanımı Olan Ablası Hz. Hafsa’ya (r.a.) Anlattı. Hafsa Validemiz De Resulüllaha (s.a.v.) Aktarınca Efendimiz Şöyle Buyurdu:
— Abdullah Ne İyi Adamdır. Keşke Gecenin Bir Kısmında Kalkıp Da İbadet Etmeyi âdet Edinseydi.
peygamber Efendimizin (s.a.v.) Burada Kast Ettiği İbadet Teheccüd Namazıydı. Abdullah B. Ömer Bunu Öğrenince Gecenin Pek Azında Uyuyup Kalan Zamanını İbadetle Geçirmeye Başlamıştı.
ömrünün Büyük Bir Kısmı Mescitte, Namazda Ve Secdede Geçen İki Cihan Serveri (s.a.v.), Geceleri Ayakları Şişinceye Kadar Namaz Kılardı. Zaten Ümmetine Sünnet Olan Teheccüd Namazı, Rabbimiz Tarafından Ona Özel Bir Farz Olarak Emredilmişti:
“gecenin Bir Kısmında Sana Mahsus Bir Nafile Olan Teheccüd Namazı Kılmak Üzere Uyan, Böylece Rabbin Seni Övülmüş Bir Makam Olan En Büyük Şefaat Makamına Ulaştırır.” (isra Suresi: 79)
peygamberimiz (s.a.v.) Bu Emri Öylesine Bir Aşk Ve Şevkle Yerine Getiriyordu Ki, Onun Namaza Olan Sevgisi, Değerli Hanımı Hz. Aişe Validemizi Bile Hayrete Düşürüyordu. Onun Anlattığına Göre, Efendimiz (s.a.v.) Bir Gece Namazında Ayakta Ve Rükûda Sakalı Islanıncaya Kadar Ağlamıştı. Secdede De Ağlamayı Sürdürmüş, Gözyaşıyla Yer Islanmıştı. Bu Hâli Gören Aişe Validemiz:
— Ya Resulallah, Allah Sizin Geçmiş Ve Gelecek Günahlarınızı Bağışladığı Halde Niçin İbadet Konusunda Kendini Bu Kadar Zorluyorsun, Diye Sorunca Şu Cevabı Almıştı:
— Ben Allah’ın Bu Mağfiretine Karşı Şükreden Bir Kul Olmayayım Mı?
teheccüd Nimetlere Karşı Büyük Bir Şükür, Kabir Ve Cehennem Azabına Karşı Bir Zırhtır. Gece Namazı, Allah’ın Sevgisini Kazandırır, İnsanı Faziletli Kılar, Manevî Zevklerin Kaynağıdır, Acı Ve Felâketlerden Korur, Bedenin Şifasıdır, Ruhî Ve Kalbî Terakkiye Vesiledir. Bediüzzaman Hazretlerinin İfadesiyle, “kabir Gecesinde Ve Berzah Karanlığında Ne Kadar Lüzumlu Bir Işık”tır.
peygamber Efendimizin (s.a.v.) İbadet Hayatını Kendilerine Rehber Edinen Sahabeler Gece Namazına Da Büyük Önem Verirlerdi. O Kadar Ki Gece Namazını, Yolculuk, Hastalık, Savaş Gibi Ağır Ve Sıkıntılı Durumlarda Bile Terk Etmezlerdi. Bunu Gösteren Şöyle Muhteşem Bir Hadise Yaşanmıştı:
“zâtü’r-ri*kâ” Savaşı’nda, Ordu İstirahata Çekilince Peygamberimiz (s.a.v.), Ammar Bin Yasir (r.a) İle Abbâd Bin Bişr’i (r.a.) Nöbetle Görevlendirdi.
ikisi Aralarında Anlaşarak İlk Bölümde Abbâd’ın Nöbet Tutmasına Karar Verdiler. Bunun Üzerine Ammar, Kendi Nöbeti Gelinceye Kadar Arkadaşının Yanında Uyumaya Başladı. Nöbete Duran Abbâd Da, Çevrenin Sakin Olduğunu Görünce Vaktini Değerlendirmek İçin Gece Namazına Durdu.
abbâd Bin Bişr, Gecenin Sessizliğinin Verdiği Huzurla Namaza Kendini Vermiş, Bütün Benliğiyle Allah’a İbadet Etmenin Hazzını Yaşıyordu.
bu Sırada Bir Müşrik, Çok Uzak Mesafedeki Karaltıyı Görünce, Yayına Bir Ok Yerleştirdi Ve Bıraktı. Ok Eliyle Koymuş Gibi, Hz. Abbad’ın Vücuduna Saplandı. Bu Sırada Abbad, On Bir Sayfalık Kehf Sûresi’nin Ortalarına Gelmişti. Eliyle Oku Çıkardı Ve Namaz Kılmaya Devam Etti.
biraz Bekleyen Müşrik, Önceki Okun Yerini Bulmadığını Sanarak Abbâd’a İkinci Okunu Da Fırlattı. İkinci Ok Da Eliyle Koymuş Gibi Namazda Olan Abbâd Bin Bişr’e Saplanmıştı.
bu Oka Da Aldırmadan Çıkardı Ve Namazına Devam Etti. Sanki Atılan Oklar Onun Vücuduna Saplanmamış Gibi Huşû İçinde Namaz Kılıyordu.
büyük Bir Öfkeye Kapılan Müşrik, Bu Okun Da İsabet Etmediğini Düşünerek Üçüncü Bir Ok Fırlattı. Üçüncü Okun Da Eliyle Koymuş Gibi İsabet Ettiği Abbâd Bu Oku Da Çıkardı. Bir Müddet Sonra Arkadaşı Uyandı. Müşrik, Onların İki Kişi Olduk*larını Görünce Kaçtı.
ammar, Saplanan Üç Oku Ve Arkadaşından Akan Kanları Görünce Şaşkına Dönmüştü:
— Sübhânallah! Sana İlk Oku Atınca Beni Niye Uyandırmadın, Diye Sordu. Hz. Abbâd, Yaptığından Gayet Memnun Ve Huzur Dolu Bir Sesle Şu İbretli Cevabı Verdi:
— Öyle Bir Sûre Okuyordum Ki Kesmek İstemedim. Eğer Resulullah’ın Verdiği Görevin Aksamasından Korkmasaydım, Ölünceye Kadar Namaz Kılmaya Devam Ederdim, Dedi.
hz. Abbâd’ın Tavrı Öyle Bir Namaz Aşkıydı Ki, Saplanan Oklara Bir Diken Kadar Bile Değer Vermemişti. İşte Onlar Namazdan Böylesine Zevk Alır, Haz Duyarlardı.
gece İbadeti Bir Yıl Farz Kılınmıştı
cenab-ı Hak, Müzzemmil Suresiyle Peygamber Efendimize (s.a.v.) Ve Bütün Müminlere Gece İbadetini Bir Yıl Boyunca Farz Kılmıştı. Çünkü Gece, Sükûneti Ve Bir Meşguliyetin Olmayışı Sebebiyle Ruhî Eğitim Ve Yükseliş İçin Daha Uygundu. Müminler Müşriklerin Tepkilerine Ve İşkencelerine, Ancak Gece İbadetindeki Namaz Ve Dualarla Karşı Koyabiliyorlardı. Yine Bedir Savaşının Gecesinde Sabaha Kadar Namaz Kılıp Dua Eden Peygamberimiz (s.a.v.), Bu Benzersiz Namazın Mahiyeti Sorulunca Şu Cevabı Vermişti:
— Bu Namaz, Ümit Korku Ve Yalvarma Namazıdır.
demek Ki, Başta İslâm Davetçileri Olmak Üzere, Zor İmtihanlardan Geçenler, Olağanüstü Sıkıntısı Olanlar Her Şeyden Önce Geceleri Teheccüd Kılarak Allah’ın Sonsuz Hazinesinden İstemeli, Yardım Ve Desteğini Talep Etmelidir.
teheccüd âdeta Sevenin Ezelî Ve Ebedî Sevgilisiyle Buluştuğu, Onu Tesbih Ve Tazim Ettiği, Derdini Döktüğü, Yardım İstediği Özel Dakikalardır. Teheccüd Namazı, Maddî Ve Manevî Sayısız Dertlerle Mahzun, Birçok Arzusu Ve Emeli Bulunan, Nihayetsiz İhtiyacı Olan İnsana Sunulan Eşsiz Bir Hazinedir. Rabbimizin Hazinesinden İstifade Etmenin Tek Şartı, Bir Zahmet Kalkıp Abdest Alıp O Yüce Dergâha Yönelmektir.
ne Zaman Kalkmalı?
teheccüd Namazı, Geceleyin Bir Müddet Uyuduktan Sonra Kalkıp Kılınır. Çünkü Gece Rahmet, Mağfiret, Feyiz Ve Bereketin Coştuğu Bir Zaman Dilimidir. Bir Hadiste Şöyle Buyrulmuştur:
“gecenin (üçte İkisi Geçip De) Son Üçte Biri Kaldığında Rabbimiz Dünya Semasına İnerek (rahmetiyle Tecelli Ederek) Buyurur Ki: Hani Bana Kim Dua Eder Ki, Duasını Kabul Edeyim! Benden Kim İstekte Bulunur Ki, Dileğini Vereyim! Benden Kim Mağfiret Diler Ki, Onu Bağışlayayım!” (buharî, Teheccüd: 14)
işte Teheccüde Kalkmak, Rabbimizin Bu Sorularına Karşı, “ya Rabbi, Ben Dua Ediyorum. Ben İstekte Bulunuyorum. Ben Mağfiret İstiyorum” Diyebilmektir. Bu Hadisten Anlıyoruz Ki, Teheccüd Namazı Kılarak Kim Ne İsterse Rabbimiz Onu Verecektir. Dünya Ve Ahiret Saadeti İçin Tüm İsteklerimizi Sıralayabilir Ve İnşallah Onlara Kavuşabiliriz. Bütün Bu Hazineler İçin Yapacağımız Tek Şey, “istemek”tir.
teheccüdün Vakti Biraz Uyuyup Uyandıktan Sonra Başlayıp İmsak Vaktine Kadar Devam Eder. En Faziletlisi, Gecenin Son Üçte Biridir. Söz Gelişi, Sabah Namazının Vaktinin Girdiği İmsaktan Bir Müddet Önce Kalkıp Teheccüdü Kılmak, Sonra Bir Müddet Daha Uyuyup Güneş Doğmadan Sabah Namazını Kılmaya Kalkmak Mümkündür.
sahabeler Ve Allah Dostlarının Gece İbadeti Uygulamaları Çok Farklıdır. Gecenin Tümünü, Yarısını Veya Son Üçte Birini İbadetle Geçiren Olmuştur. Bunlar İçinde Her Gece Yüz Rekâttan Bin Rekâta Kadar Namaz Kılanlar Vardır.
gecenin Feyizli Anlarından Birkaç Dakika Bile Olsa Yararlanmak Büyük Bir Nimettir. Bunun İçin Herhangi Bir Vakitte Uyanıp İki Rekât Namaz Kılmak Bile Güzeldir.
kaç Rekât Kılmalı?
peygamberimizin (s.a.v.) Teheccüd Namazını Ne Kadar Kıldığı Konusunda Farklı Rivayetler Bulunsa Da, En Kuvvetlisi Sekiz Rekât Kıldığı Şeklindedir. Efendimiz (s.a.v.) Gecenin Sonuna Doğru, İmsaktan Önce, Sekizi Teheccüd, Üçü De Vitir Olmak Üzere 11 Rekât Namaz Kılardı.
herkes Yaşı, İşi, Zamanı Ve Şartlarına Göre Bir Miktar Belirlemeli, Her Gün Ona Titizlikle Uymalıdır. “allah’a En Sevimli Olan Amel, Az Da Olsa Devamlı Olandır” Hadis-i Şerifini Esas Alırsak, Zor Şartlarda Bile Bunu Uygulamak Gerekir. Meselâ, Yolculukta, Misafirlikte, Aşırı Sıcak Ve Soğukta, Dar Zamanda, Uykusuzluk, Yorgunluk, Hastalık Gibi Hallerde Bile Teheccüdü Terk Etmemek Büyük Bir Fazilet Ve Muhteşem Bir Kârdır.
bu Tür Olumsuzluklar Teheccüdü Terk Etmeye Değil, Belki Bazen Rekâtını Azaltmaya, Sure Ve Dualarını Kısaltmaya Sebep Olabilir. Bu Şekilde Teheccüd Kılan Bir Kimse, “ya Rabbi, Her Şeye Rağmen Senin Huzuruna Bu Gece De Çıktım. Belki Hakkıyla Kılamadım. Ama Seni Ve Seninle Birlikte Olmayı, Huzuruna Gelmeyi Unutmadım, İhmal Etmedim” Demiş Olmaktadır. Cenab-ı Hak Kendisini Unutmayan Bu Kimseye Öyle Yardımlar Eder Ki, Belki Yıllarını Harcasa Onları Elde Edemez. Bu Yüzden Teheccüd Kılan Kimsenin, Yüzü Nurlu, Hal Ve Tavrı Sempatik, İşleri Hayırlı Ve Başarılı Olur. Çünkü Kendisine Yapılan Hayırlı Bir Amele, En Güzel Karşılık Verenlerin En Hayırlısı Ve Cömerdi Cenab-ı Allah’tır.
neler Okumalı?
teheccüd Namazı Kılarken En Kısasından En Uzununa Kadar Bütün Sureler Okunabilir. Herkes Kendi Durumuna Göre Bir Seçim Yapmalıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Bazen Çok Uzun Okuyuşlarda Bulunurdu.
onun Arkasında Bir Gece Namazı Kılan Hz. Huzeyfe (r.a.) Anlatıyor:
“bir Gece Peygamber (s.a.v.) İle Birlikte Namaz Kıldım. Bakara Suresini Okumaya Başladı. Ben Yüz âyeti Bitirince Rükûya Varacak Dedim, Sonra Devam Etti. Ben Bakara Sûresini Bir Rekâtte Bitirecek Dedim, Devam Etti. Ben Sureyi Bitirince Rükû Edecek Derken, Nisa Suresine Başladı, Onu Okudu. Sonra Al-i İmran Suresine Başladı, Onu Okudu... Sonra Rükûa Gitti. Rükûda Ayaktaki Kadar Kaldı. Secdede Rükûdaki Kadar Durdu.”
tabiî Ki Bu Ona Mahsus Muhteşem Bir Namazdır. Belki De Rabbimiz Miraç’ta Olduğu Gibi Zaman İçinde Zaman Yaratarak Onu Bast-ı Zamana Mazhar Etmişti. Sahabeden Ve Onlardan Sonra Gelen Salih Kimselerden Çok Uzun Kıraatleri Olanlar Çıkmıştır. Bunlar Yerine Göre, Bir Rekâtta Bir, Beş, On, Yirmi… Sayfa Okumuşlardır.
burada Da Ölçü Şu Olmalıdır: Her Zaman Uygulayabileceğimiz, Zamanımıza Ve İmkânımıza Uygun Bir Okuyuş Seçmeliyiz. Ama Her Zaman Yapamasak Bile Çok Müsait Olduğumuz Zamanlarda Uzun Sureler Okuyabiliriz. Meselâ, Her Rekâtta Kısa Bir Sure Veya Birkaç Ayet Okunabileceği Gibi, Müsait Olunduğunda Her Rekâtta Bir Sayfa Ya Da Yasin, Fetih, Rahman, Tebâreke, Amme Gibi Sureler Okunabilir.
teheccüde Nasıl Başlamalı?
bugün Beş Vakit Namaz Gibi Kesin Farz Olan Bir İbadet Bile Büyük Bir İhmale Uğramaktadır. Bu Yüzden Nafile Namazlardan Önce Farz Namazları Tavizsiz Bir Şekilde Uygulamak Gerekir. Ancak Beş Vakit Namazını Kılanlardan Müsait Olanların Da Teheccüde Sarılmaları Çok Önemlidir.
ne Var Ki, Bir Web Sitesinde Yapılan Ankete Göre, Ülkemizde Teheccüd Kılanların Oranı Sadece Yüzde 4’tür.
:namazladirilis.com: Demek Ki, Ferdî, Ailevî, Millî Ve Dinî Hayatımızda Muhtaç Olduğumuz İlâhî Destek Ve Yardıma Karşı Gerektiği Gibi İstekli Ve Gayretli Olamıyoruz.eğer Henüz Teheccüd Namazı Kılmıyorsanız, Nasıl Başlamak Gerekir?
hiç Şüphesiz Namaz Kılanların Yüzde 70’inin Sabah Namazına Bile Kalkamadığı Bir Ülkede Teheccüde Kalkmak Kolay Değildir. Çünkü Her Şey, Geç Yatmaya Ve Geç Kalkmaya Göre Ayarlanmıştır. Ne Yazık Ki, Geç Vakitlere Kadar Süren Boş Sohbetler Ve Misafirlikler, Tv Dizileri Ve Tartışma Programlarına Bol Bol Zaman Ayırtan Nefis, Teheccüd İçin 15 Dakikayı Çok Görür.
her Şeye Rağmen Şartlara Teslim Olmamak, Şartları Teslim Almak Gerekir. Eğer Teheccüdün Sonsuz Feyiz Ve Bereketinden Faydalanmak İsterseniz Şu Hususlara Dikkat Edin:
1. Teheccüde Başladığınız Zaman Mümkün Mertebe Erken Yatmaya Gayret Edin. Normalden Bir Sat Önce Yatmanız Size Kalkmada Kolaylık Kazandıracaktır.
2. Eğer Öğleden Biraz Önce Başlayıp İkindi Öncesine Kadar Devam Eden Vakitte Kaylûle Denen Uykuyu Alışkanlık Haline Getirebilirseniz Gece Uyanmanız Daha Kolaydır. Çünkü Yarım Saatlik Öğle Uykusu İki Saatlik Gece Uykusuna Bedeldir.
3. İlk Günlerde İki Veya Dört Rekâtla Başlayın. Alıştıkça Arttırabilirsiniz.
4. Eğer Aile Fertleri Veya Arkadaş Grubundan Birkaç Kişiyle Birlikte Başlarsanız, Teşvik, Dua Ve Uyarma İmkânı Olacağından Daha İyi Olur. Mesela, Bu Hususta Sözleşen Dört Kişilik Bir Arkadaş Grubundan Her Gün Bir Kişi Uyarma Görevini Üstlenebilir. Her Ne Kadar Saat Veya Telefon Alârmıyla Kendi Başınıza Uyanabilirseniz De, Arkadaşınızın Sizi Uyarması Daha Etkileyici Olur.
5. Teheccüde Başlamak İçin Özellikle İmsakin Geç Olduğu Kış Ayları Ve Ramazan Ayı Önemlidir. Zaten Sahura Kalkacağınız İçin Birkaç Dakikanızı Teheccüde Ayırır, Arkasından Yemeğinizi Yersiniz. Bayramdan Sonra Da Devam Etmeniz Mümkündür.
6. Uykusuzluk, Yorgunluk, Hastalık, Yolculuk, Zaman Darlığı Gibi Durumlarda, Eğer Teheccüdün Tehlikeye Gireceğini Tahmin Etmişseniz, Yatmadan Önce Veya İmsaktan Biraz Önce Kılıp Arkasından Sabah Namazını Kılabilirsiniz. Böylece âdet Hâline Getirdiğiniz Bir İbadeti Terk Etmeyip Sürdürmüş Olursunuz. Eğer Terk Ederseniz Nefsin Eline Büyük Bir Fırsat Vermiş Olursunuz Ki, Nefis Her Fırsatta, “bugün Kılmasan Olmaz Mı? Nasılsa Teheccüd Sünnettir. Hem Bir Gün Vakit Geç Olmuştu Da Kılmamıştın. Şimdi De Hastasın” Diyerek Her Gün Bir Bahane Bulur.
7. Teheccüde Kalkmak, Sabah Namazını Asla Engellememeli. Ne Kadar Faziletli Olsa Da Hiçbir Sünnet, Farzın Yerini Tutamaz.
8. Her Ne Kadar Namaz Eşsiz Dualarla Süslenmiş Muhteşem Bir İbadet Olsa Da, Teheccüdün Arkasından Mutlaka Dua Edin. Çünkü Namazın Peşinden Yapılan Dualar Kabul Edilir.
moralhaber