Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler


BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; özel eğitim gerektiren bireylerin, Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda, genel ve meslekî eğitim görme haklarını kullanabilmelerini sağlamaya yönelik esasları düzenlemektir.

Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik; özel eğitim gerektiren bireyler ile onlara doğrudan veya dolaylı olarak sunulacak eğitim hizmetlerini, bu hizmetleri sağlayacak resmî ve özel okul ve kurumların işleyişi ile ilgili hükümleri kapsar.

Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik; 30/ 5/1997 tarihli ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

"Madde 4 - (Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Millî Eğitim Bakanlığını,
b) Özel Eğitim Kurumları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve merkezleri,
c) Özel Eğitim Okulları: Özel eğitim gerektiren bireylere hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemlerinin uygulandığı, Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki yatılı ve gündüzlü resmî ve özel okulları,
ç) Özel Eğitim: Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile özel eğitim gerektiren bireylerin bireysel yeterliliklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi,
d) Kaynaştırma: Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarını,
e) Kaynak Oda/Destek Eğitim Odası: Eğitim kurumlarında, özel eğitim gerektiren öğrencilere ihtiyaç duyulan alanlarda destek eğitim hizmetleri verilmesi için düzenlenmiş ortamı,
f) Gezerek Özel Eğitim Görevi Yapan Öğretmen: Özel eğitim gerektiren bireyler için destek eğitim hizmetlerini evde, okulda ve kurumlarda sürdüren öğretmeni,
g) Özel Eğitim Gerektiren Birey: Çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarına göre beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi,
ğ) Zihinsel Yetersizlik:18 yaşından önce ortaya çıkan zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde anlamlı sınırlılıklar görülen yetersizlik durumunu,
h) Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin eğitim dönemi içinde, sınırlı seviyede destek eğitim hizmetleri ve özel düzenlemelere ihtiyacı olması durumunu,
ı) Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında yoğun özel eğitim ihtiyacı olması durumunu,
i) Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve daha yoğun özel eğitim ve destek hizmet ihtiyacı olması durumunu,
j) Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: Bireyin zihinsel yetersizliği yanında başka yetersizlikleri bulunması nedeniyle öz bakım, günlük yaşam ve temel akademik becerilere sahip olmamasından dolayı yaşamı boyunca bakım ve gözetim ihtiyacı olması durumunu,
k) İşitme Yetersizliği: İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen yetersizliğinden dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanmada ve iletişimde güçlük nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
l) Görme Yetersizliği: Görme gücünün kısmen ya da tamamen yetersizliğinden dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
m) Ortopedik Yetersizlik: İskelet, kas ve eklemlerdeki hastalık, bozukluk ve yetersizlikten dolayı, bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
n) Sinir Sisteminin Zedelenmesi ile Ortaya Çıkan Yetersizlik: Gelişim sürecinde oluşan nörolojik bozukluğun, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
o) Dil ve Konuşma Güçlüğü: Sözel iletişimde farklı seviye ve biçimlerde ortaya çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumunu,
ö) Özel Öğrenme Güçlüğü: Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
p) Birden Fazla Alanda Yetersizlik: Gelişim dönemi içinde, bireyin eğitim performansını ve sosyal uyumunu yoğun biçimde olumsuz yönde etkileyen, birden fazla alanda görülen yetersizlik durumunu,
r) Duygusal Uyum Güçlüğü: Sağlık durumu, zihinsel ve duyusal faktörlerle açıklanamayan; bireyin kendisi ve çevresiyle dengeli, doyurucu ilişki kurma ve sürdürmede güçlük çekme, genel bir mutsuzluk ve depresyon hâli, bireysel veya okul problemleriyle ilgili korku, tırnak yeme, parmak emme ve benzeri fiziksel belirtilerden bir veya birden fazlasının uzun süreli olarak ortaya çıkması nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
s) Süreğen Hastalık: Gelişim dönemi içinde, bireyin, sürekli bakım ve tedavi gerektiren hastalığı nedeniyle eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
ş) Otizm: Erken çocukluk döneminde görülmeye başlayan, sosyal etkileşim ve iletişim bozukluğu ile ilgi ve etkinliklerin belirgin sınırlılığı gibi özelliklerle kendini gösteren yaygın gelişimsel bozukluk durumunu,
t) Sosyal Uyum Güçlüğü: Madde bağımlılığı, yetersiz beslenme, göç, suç işleme, suça yönelme, çalışma, ihmâl, istismar ve terk edilme gibi riskli hayat şartlarından dolayı bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunu,
u) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: Çocukta 7 yaşından önce başlayan, en az iki ortamda (ev, okul) 6 ay süreyle yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileriyle görülen bozukluğu,
ü) Üstün veya Özel Yetenek: Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösterme durumunu,
v) Usta Öğretici: Ustalık yeterliğini kazanmış; öğrencilerin/kursiyerlerin kurum, okul ve iş yerindeki eğitiminden sorumlu, meslekî eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan, usta öğreticilik belgesi sahibi olan kişiyi,
y) Kurs: Özel eğitim gerektiren bireylere, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda beceriler kazandırmak amacıyla sertifika veya belgeye götüren, belirli süre ve programa dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerini,
z) Kursiyer: İlgi ve ihtiyaçları doğrultusunda belirli süre ve programa dayalı olarak yürütülen yaygın eğitim faaliyetlerine katılan bireyi
ifade eder."



İKİNCİ BÖLÜM
Temel İlkeler

Temel ilkeler
Madde 5 - Türk Millî Eğitimini düzenleyen genel amaçlar doğrultusunda özel eğitimle ilgili temel ilkeler şunlardır:
a)Özel eğitim gerektiren tüm bireyler; ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır.
b)Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitimine erken yaşta başlanır.
c)Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden mümkün olduğu kadar ayırmadan plânlanır ve yürütülür.
d)Özel eğitim gerektiren bireylerin, eğitim performansları dikkate alınarak, amaç, içerik ve öğretim süreçlerinde uyarlamalar yapılarak, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitilmelerine öncelik verilir.
e)Özel eğitim gerektiren bireylerin, her tür ve kademedeki eğitimlerinin kesintisiz sürdürülebilmesi için her türlü rehabilitasyonlarını sağlayacak kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılır.
f)Özel eğitim gerektiren bireyler için, bireyselleştirilmiş eğitim plânı geliştirilir ve eğitim programları bireyselleştirilerek uygulanır.
g)Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katılmaları ve eğitimleri sağlanır.
h)Özel eğitim politikalarının geliştirilmesinde, özel eğitim gerektiren bireylere yönelik etkinlik gösteren sivil toplum örgütleri ile işbirliği içinde çalışılır.
ı)Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireylerin, toplumla etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde plânlanır.


İKİNCİ KISIM
Yerleştirme


BİRİNCİ BÖLÜM
Belirleme ve Başvuru

Özel eğitim gerektiren bireyin belirlenmesi süreci
Madde 6 - Özel eğitim gereksinimi olduğu düşünülen birey;
a)Riskli hamilelikte izleme,
b)Doğum anında ortaya çıkan güçlükler,
c)Erken çocukluk döneminde farkına varma,
d)Bireyin ailesinin veya kendisinin doğrudan başvurusu,
e)Zorunlu eğitim çağı ve sonrasında farkına varma,
f)Sağlık ve eğitim amaçlı düzenli taramalar,
g)Diğer kurum ve kuruluşlardan başvuru
sonucu belirlenir.

Özel eğitim gerektiren bireylerin başvuracakları kurumlar
Madde 7 - Özel eğitim gereksinimi olan birey, ailesi veya gönderen kaynak;
a)Millî eğitim müdürlüğüne,
b)Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlüğüne,
c)En yakın özel eğitim kurumuna,
d)En yakın okula
doğrudan başvurabilir.

Kayıt zorunluluğu
Madde 8 - Zorunlu eğitim çağına gelen, özel eğitim gerektiren veya tanısı konulmamış ve yerleştirme kararı alınmamış her bireyin, başvurduğu okul öncesi eğitim kurumlarına ve ilköğretim okullarına kaydı yapılır.
Kaydı yapılan öğrencinin durumu, özel eğitim gereksinimleri ve alınacak önlemler; rehber öğretmen-psikolojik danışman, sınıf öğretmeni veya özel eğitim öğretmeni, öğrenci velisi ve okul yönetimince belirlenir. Öğrencinin kaydettiği gelişmeler izlenir ve gerektiğinde okul dışından özel eğitim desteği sağlanır. Tüm önlemlere rağmen okulun programından yeterince yararlanamayan öğrenci için, okul yönetimi, öğrencinin durumunu belirtir ayrıntılı bir rapor düzenleyerek millî eğitim müdürlüğüne gönderir.
İlköğretimlerini tamamlayarak bir üst öğrenim kurumuna yöneltilen özel eğitim gerektiren öğrenciler hakkında, başvurdukları kurumların kayıt-kabul şartlarını taşımaları durumunda akranları gibi işlem yapılır.




İKİNCİ BÖLÜM
Tanılama ve Eğitsel Tanılama

Tanılama
Madde 9 - Tanılama; özel eğitim gerektiren bireylerin yeterli ve yetersiz yönleri ile bireysel özelliklerini, ilgilerini belirlemek amacıyla tıbbî, psiko-sosyal, eğitim alanlarında yapılan değerlendirme sürecidir.

Tanılama ilkeleri
Madde 10 - Tanılama ilkeleri şunlardır:
a)Erkenlik ilkesi; tanılama mümkün olduğunca erken yaşta yapılır.
b)Bütünlük ilkesi; tanılama çok yönlü, bireyin tüm gelişim öyküsü değerlendirilerek yapılır.
c)Çeşitlilik ilkesi; tanılama sürecinde uygulanan tekniklerde, yöntemlerde, disiplinlerde çeşitlilik esastır.
d)Süreklilik ilkesi; tanılama süreci farklı disiplin alanlarındaki uzmanlarca sürekli değerlendirilir.
e)Yeterlilik ilkesi; tanılamada bireyin yeterli-yetersiz olduğu yönler birlikte değerlendirilir.
f)İş birliği ilkesi; tanılama sürecinde aile, okul ve uzmanlar iş birliği içinde çalışır.
g)İsteklilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında ailenin ve gerektiğinde bireyin görüşü alınarak katılımı sağlanır.
h)Gizlilik ilkesi; tanılama sürecinin her aşamasında birey ile ailenin görüş ve onayları alınmadan hiçbir açıklama yapılmaz. Elde edilen bilgi ve değerlendirme sonuçları eğitim ve yönlendirme amaçlı kullanılır.

Eğitsel tanılama
Madde 11 - Eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim ve disiplin alanlarındaki özelliklerinin belirlenerek değerlendirilmesi eğitsel tanılama sürecidir.
Bireyin eğitsel tanılaması rehberlik ve araştırma merkezinde oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılır. Bu tanılamada bireyin;
a)Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelişim öyküsü,
b)Tıbbî ve psiko-sosyal değerlendirme raporu,
c)Bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri,
d)Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi,
e)Eğitim performansı
dikkate alınır.





ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu ile
Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibi

Özel eğitim hizmetleri kurulu
Madde 12 - Eğitim öğretim kurumlarındaki özel eğitim hizmetlerini düzenlemek, eş güdümlü bir şekilde yürütülmesini sağlamak, izlemek ve değerlendirmek üzere millî eğitim müdürlüklerinde özel eğitim hizmetleri kurulu oluşturulur.

Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü
Madde 13 - Özel eğitim hizmetleri kurulundan sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü, il ve ilçe genelindeki özel eğitim hizmetleri ile ilgili etkinliklerin bütünlük içerisinde plânlanması, eş güdümü ve yürütülmesinden millî eğitim müdürü adına yetkili ve sorumludur.
Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürünün görevlendirilmesinde, öncelikle üniversitelerin özel eğitim bölümleri programlarını tamamlamış veya özel eğitim alanında çalışmış olanların seçilmesine dikkat edilir. Bu nitelikte elemanların bulunmaması durumunda alanın özelliği dikkate alınarak millî eğitim müdürlüğünce görevlendirme yapılır.

Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürünün görevleri
Madde 14 - İllerde özel eğitim hizmetlerinden sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü aşağıdaki görevleri yapar:
a)İl özel eğitim hizmetleri kurulunu oluşturmak üzere 15 inci maddede sayılan kurul üyelerini belirler.
b)Yeterli sayıda özel eğitim öğretmenini, diğer kurul üyelerinin katılmadığı zamanlarda, özel eğitim hizmetlerinin programlı ve aksamadan yürütülmesini sağlamak üzere görevlendirir.
c)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi için rehberlik ve araştırma merkezi dışındaki kurum ve kuruluşlardan görevlendirilecek personelin görevlendirilmesini, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanının görüşünü alarak sağlar.
d)Yıl içindeki özel eğitim hizmetlerinin plânlanması, yürütülmesi, eş güdümü ve değerlendirilmesine ilişkin toplantılar düzenler. Bu toplantılar yılda en az 3 defa yapılır. Bu toplantılara; ilçe milli eğitim şube müdürleri, rehberlik ve araştırma merkezi/merkezleri müdür/müdürleri, özel eğitim ve kaynaştırma okulu/okulları müdürü/müdürleri, özel eğitim öğretmeni/öğretmenleri katılır. Bu toplantılarda ilçe milli eğitim şube müdürleri arasında görev dağılımı yapar, tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin/ekiplerinin ve bireyselleştirilmiş eğitim programını geliştirme birimi/birimlerinin hizmet alanlarını belirler, çalışma takvimini hazırlar.
e)İlçelerdeki özel eğitim kurumlarının, özel eğitim ve hazırlık sınıflarının, kaynak odalarının, idarî, eğitim-öğretim ve yardımcı hizmetler sınıfı personel gereksinimlerini belirler ve zamanında Bakanlığa sunulmasını sağlar.
f)Özel eğitimde görevli personelin, il içi atamalarında komisyon üyesi olarak bulunur.
g)Bakanlığa bağlı her derece ve türdeki resmî ve özel okul ve kurumlar bünyesinde, kaynak oda, özel eğitim sınıfı ile bireyselleştirilmiş eğitim programını geliştirme birimlerinin açılması konularında, özel eğitim hizmetleri kurulunun yaptığı plânlama hazırlıklarını inceler, değerlendirir, derslik, araç-gereç gibi gereksinimlerinin sağlanması için önlem alır.
h)Özel eğitim gerektiren bireylerin, yönlendirme raporu çerçevesinde özel eğitim okulu veya diğer okullara yerleştirilmesini sağlar. İlinde eğitimi sağlanamayan özel eğitim gerektiren bireyleri yatılı okullara yerleştirmek üzere Bakanlığa bildirir.

Özel eğitim hizmetleri kurulu üyeleri
Madde15 - Özel eğitim hizmetleri kurulu; millî eğitim müdür yardımcısı veya görevlendireceği bir şube müdürü yanında, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanı, özel eğitim kurumu müdürleri, özel eğitim öğretmenleri, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenler, rehber öğretmen-psikolojik danışmanlar üyelerinden oluşur. Özel eğitim hizmetleri kuruluna gerektiğinde kaynaştırma okulu müdürü, kaynaştırma okulundan seçilen sınıf öğretmenleri, psikologlar, aile hekimleri, odyologlar, fizyoterapistler, veli, gönüllü kuruluş yetkilileri, bu alanda yetişmiş ilköğretim müfettişleri, özel eğitim gerektiren bireylerin çalıştığı kurumlardaki iş yeri temsilcisi de çağrılabilir.
Millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü ile görevlendirilen özel eğitim öğretmenleri dışındaki kurul üyeleri çalışmalara gerektiğinde katılırlar, diğer zamanlarda görevlerine devam ederler.

Özel eğitim hizmetleri kurulunun görevleri
Madde 16 - Özel eğitim hizmetleri kurulunun görevleri şunlardır:
a)İldeki rehberlik ve araştırma merkezlerinin, özel eğitim kurumlarının, kaynak odalarının, özel eğitim ve hazırlık sınıflarının, yönetici, öğretmen, destek hizmet personeli, usta öğretici, memur, yardımcı hizmetler sınıfı gibi her türlü personel gereksinimini, okul ve kurum dışından görevlendirilecek personeli belirler.
b)Öğretim yılı başında düzenlenen bir program dahilinde; zihin, beden, duygu ve sosyal yönden farklılık gösteren, öğrenme yetersizliği olan bireyleri belirlemek amacıyla, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yapılacak taramalar ve evde eğitim programları için; rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulacak eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin gerekli personel, araç-gereç, taşıt gibi her türlü gereksinimini karşılayarak, taramaların ve eğitim programlarının sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlar. Erken tanı ve müdahale için, anaokulları ve anasınıflarında yapılacak taramaları öncelikle plânlar ve bunların uygulanmasını sağlar. Ekibin sunduğu yöneltme kararlarını değerlendirir, gerekli özel eğitim önlemlerini alır. Tarama programları mümkün olduğunca birinci yarı yıl içinde düzenlenir, uygulanır ve sonuçlandırılır. Ancak olanak ve koşullara göre ikinci yarı yılda da sürdürülebilir.
c)İldeki, kaynaştırma uygulamaları yapılacak okul, kaynak oda, hazırlık ve özel eğitim sınıfları gereksinimini belirler ve açılması için gerekli önlemleri alır.
d)Özel eğitim gerektiren bireylerin, yöneltme raporu çerçevesinde, kaynaştırma uygulamalarına, özel eğitim sınıflarına veya özel eğitim kurumlarına yerleştirilmesi kararını alır.
e)Evde eğitimi sürdürülen öğrenciler için gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenlerin görev dağılımını yapar.
f)Personel yetiştirilmesi amacıyla görev alanlarına göre, uygun hizmet içi eğitim kursları açılmasını sağlar.
g)Özel eğitimle ilgili yayın ve kaynakları araştırır, inceler, gerekli görülen yayın ve kaynakların özel eğitim okul ve kurumlarına dağıtımını sağlar.
h)Özel eğitim hizmetlerinin sürdürülmesinde, araştırmalara esas olacak istatistikî bilgileri toplar, değerlendirir ve kullanılmaya hazır hale getirir.
ı)Erken tanı ve müdahale için, sağlık ve sosyal hizmet kurum ve kuruluşları ile diğer ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar.
i)Aile eğitim programlarını başarı ile bitirmiş gönüllü aileler ile üniversitelerin özel eğitim, çocuk gelişimi ve eğitimi bölümlerinde okuyan 2, 3 ve 4 üncü sınıf öğrencilerinden gönüllü olanların; aile eğitimi, erken çocukluk dönemi eğitimi, özel eğitim desteği gibi çalışmalara görevli personel ile birlikte katılmaları için gerekli eş güdümü sağlar.

Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi
Madde 17 - Rehberlik ve araştırma merkezleri bünyesinde eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi; özel eğitim hizmetleri kurulundan sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü ile rehberlik ve araştırma merkezi müdürünün iş birliği ile 19 uncu maddede belirtilen personelin görevlendirilmesi yoluyla oluşturulur.

Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanı ve görevleri
Madde 18 - Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanı, rehberlik ve araştırma merkezi müdürü ya da görevlendireceği müdür yardımcısıdır.
Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi başkanının görevleri şunlardır:
a)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibini oluşturur. Gereksinim duyulan destek eğitim personelinin diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılarak, görevlendirilmesinin sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürüne teklifte bulunur.
b)Özel eğitim gerektiren bireylerin; tüm gelişim alanlarındaki yeterlilik ve gereksinimlerinin eğitsel amaçla değerlendirilmesi doğrultusunda eğitim amaçları ve hizmetlerinin bir bütünlük içinde, disiplinler arası bir yaklaşımla plânlanması ve yürütülmesinde eşgüdümü sağlar.

Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi üyeleri ve görevleri
Madde 19 - Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi aşağıdaki üyelerden oluşur:
a)Rehberlik ve araştırma merkezi müdürü,
b)İl genelindeki özel eğitim öğretmenlerinden 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
c)İl genelindeki gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenlerden 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
d)İl genelindeki psikologlardan 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
e)İl genelindeki eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmenlerden 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
f)İl genelindeki rehber öğretmen-psikolojik danışmanlardan 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
g) İl genelindeki sosyal çalışmacılardan 17 nci maddeye göre seçilecek bir üye,
h)Aile veya gönderen kaynak temsilcisi,
ı)Gereksinim duyulduğunda özel eğitim kurumunun veya kaynaştırma uygulaması yapılan okulun müdürü, sınıf öğretmeni veya rehber öğretmeni-psikolojik danışmanı ile il genelindeki 17 inci maddeye göre seçilecek odyolog, fizyoterapist, hekim, özel eğitim gerektiren bireylerin çalıştığı kurumlardaki iş yeri temsilcisi çağrılabilir.
Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibinin görevleri şunlardır:
a)Özel eğitim gerektiren bireyin eğitsel tanılamasından önce; psiko-sosyal ve tıbbî değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak için aileyi yönlendirir ve ilgili kurumlarla iş birliği yapar.
b)Birden fazla yöntem ve teknik kullanarak, başvurusu yapılan özel eğitim gerektirdiği düşünülen bireyleri eğitsel tanılama sürecine alır.
c)Bireyin gereksinimlerini belirler ve öncelik sırasına koyar. Uzun dönemli ve öğretim amaçlarını içeren ve EK 1'de belirtilen Destek Eğitim Plânı ile EK 2'de belirtilen Yöneltme Raporu'nu hazırlar ve özel eğitim hizmetleri kuruluna gönderir.
d)Doğrudan okula kayıt veya özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından verilen yerleştirme kararı sonucunu izler, ilgili okul ile iş birliği yapar, bireyin uygun yerleştirilmediği durumlarda tanılama sürecini yineler.
e)Hazırladığı yöneltme raporu doğrultusunda, yerleştirmenin yapıldığı kuruma, özel eğitim gerektiren bireye, destek eğitim plânının uygulanmasında görev alanlara ve aileye danışmanlık yapar.
f)Ailelerin gereksinimleri doğrultusunda aile eğitimi programları düzenler. Üniversite veya diğer kurumlarda düzenlenen aile eğitimi programları hakkında aileyi bilgilendirir.


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yerleştirme ve İzleme

Yerleştirme ve izleme
Madde 20 - Özel eğitim gereksinimleri belirlenerek tanılanmış bireyler için eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yöneltme kararı alınır. Özel eğitim hizmetleri kurulu bu bireylerin kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve sınıflara, özel eğitim okul ve sınıflarına yerleştirilmeleri kararını alır. Yerleştirilen öğrencilerin izlenmesi okul, eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ve özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından iş birliği içinde yürütülür. Öğrencinin kaydettiği gelişmeler belli aralıklarla düzenli olarak izlenir. Kayıt tarihinden itibaren en az üç aylık izleme süreci sonunda, rehberlik ve danışma hizmetleri kurulu; uygun yerleştirilmediği düşünülen öğrenci için doğrudan özel eğitim hizmetleri kuruluna başvurabilir. Rehberlik ve danışma hizmetleri kurulu başvurusunda öğrenci ve alınan önlemler hakkında ayrıntılı bir rapor düzenler. Rapor uygun bulunursa, özel eğitim hizmetleri kurulu eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ile iş birliği kurarak yeni bir değerlendirme sürecini başlatır. En geç bir ay içerisinde rehberlik ve danışma hizmetleri kuruluna sonucu bildirir.

Ailenin itiraz hakkı
Madde 21 - Özel eğitim gerektiren bireyin; belirleme, tanılama ve yerleştirme sürecinde; aile, öncelikle bilgilendirilir ve yerleştirme sürecinde ailenin yazılı onayı alınır. Buna rağmen aile, yeni bir değerlendirme isteği ile her bir süreçte en fazla bir defa özel eğitim hizmetleri kuruluna, on beş gün içinde doğrudan itiraz edebilir. Özel eğitim hizmetleri kurulu söz konusu başvuruyu uygun gördüğü takdirde yeni bir değerlendirme sürecini başlatır, bir ay içinde aileyi bilgilendirir.


ÜÇÜNCÜ KISIM
Eğitim-Öğretim


BİRİNCİ BÖLÜM
Aile Eğitimi

Aile eğitimi
Madde 22 - Aile eğitimi, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitiminde sürekliliği olan bir hizmettir. Bu hizmetlere ve özel eğitim sürecinin her boyutuna ailelerin aktif katılımı ve katkısını sağlayacak önlemler alınır. Aile eğitim programları hedef kitlenin özelliklerine göre özel eğitim kurumları, kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar ve özel eğitime destek veren kurumlarca hazırlanır ve yürütülür. Bu hizmet gerektiğinde evlerde de sürdürülebilir.
Bu programlar, ailelerle birlikte saptanacak belli aralıklarla, her yıl yeniden geliştirilerek uygulanır.
Özel eğitim ilköğretim okullarına yerleştirme kararı alınan ve okula başlaması gereken aday öğrencilerden; kontenjan yetersizliği nedeniyle çağrısı yapılamayan öğrencilerin aileleri, öğrencinin sırası gelinceye kadar devam edecekleri okulun aile eğitimi programlarından öncelikle yararlandırılırlar.
Aile eğitimi programları, özel eğitim gerektiren bireyin anne-babası, kardeşleri ile bakımı ve eğitiminden sorumlu diğer bireylerin, koşullara göre birlikte ya da farklı eğitim programları içinde eğitilmeleri ve bilgilendirilmeleri sağlanarak sürdürülür.
Özel eğitimdeki aile eğitim hizmetleri, aile rehberliği hizmetleri ile bütünleştirilir.


İKİNCİ BÖLÜM
Eğitim-Öğretim Tür ve Kademeleri

Erken çocukluk dönemi eğitimi
Madde 23 - Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş, 0-36 ay arasındaki çocuklar için, özel eğitim hizmetleri, öncelikle ailenin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi temeline dayalı olarak, üniversitelerle iş birliği ile eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ve gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen tarafından evlerde ve kurumlarda sürdürülür. Plânlanan bu eğitim doğrultusunda çocuk, aile ve eğitimci aşağıdaki hususlar çerçevesinde birlikte çalışır.

a)Çocuğun özel eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından mümkün olduğunca ev gözlemleri ve gelişim ölçekleri kullanılarak yapılır.
b)Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılacak inceleme ve değerlendirme çalışmaları, en az altı ayda bir yinelenir.
c)Aile eğitimi hizmetlerinde, çocuğun ve ailenin ne tür destek hizmetler alacağı ve bu hizmetlerin kim tarafından, nasıl ve ne zaman verileceği eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından belirlenir.
d)Bu çocukların, sosyal yönden gelişimlerini desteklemek ve ailelerin bilgi ve deneyimlerini artırmak için, resmî ve özel kreşlerde, bireysel özellikleri ve yaşları dikkate alınarak, belirlenen bir günde yarı zamanlı oyun grubuna ya da etkinlik grubuna devam etmesine karar verilebilir.
e)Aileler, eğitsel oyun, oyuncak, oyuncak kütüphaneleri, özel eğitim gerektiren çocuklara kendilerini serbest ifade etme olanağı sağlayan oyun-eğlence alanları ve eğitsel kitap gibi konularda bilgilendirilir ve özendirilir.

Okul öncesi eğitimi
Madde 24 - Özel eğitim gereksinimleri belirlenmiş 37-72 ay arasındaki çocuklar için, okul öncesi eğitimi zorunludur ve kaynaştırma uygulamaları temeline dayalı olarak, destek eğitim plânları çerçevesinde sürdürülür.
Özel eğitim gerektiren çocukların, bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak okul öncesi özel eğitim sınıfları ve okulları da açılabilir. Oluşturulacak özel eğitim sınıflarında ve okul öncesi özel eğitim okullarında sınıfların mevcudu, bir öğretmen için altı, iki öğretmen için on çocuktan fazla olamaz. Bu çocuklarda tuvalet eğitimi koşulu aranmaz.

Hazırlık sınıfı
Madde 25 - Bünyesinde özel eğitim sınıfları bulunan ilköğretim okulları ile özel eğitim ilköğretim okullarında, öğrencilerin gelişim ve bireysel özellikleri doğrultusunda, onları örgün eğitimi izleyebilecekleri duruma getirmek için hazırlık sınıfları açılabilir. Hazırlık sınıflarında en fazla 10 öğrenci bulunur.
Hazırlık sınıfı programı; bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve temel yaşam becerilerini geliştirme, sınıfa, okula ve yaşama uyumlarını artırmaya yönelik hazırlanır. Kavrama, dinleme, anlama, anlatma, okuma ve yazmayla ilgili hazırlık çalışmalarını içeren bu programın süresi en fazla bir ders yılıdır. Ders yılı sonunda hazırlık sınıfı öğretmeni, aile, okul rehber öğretmeni-psikolojik danışmanı ile okul yönetiminin ortaklaşa aldığı yöneltme kararı doğrultusunda öğrenci;
a)Kaynaştırma uygulamaları yapılan ilköğretim okuluna,
b)Özel eğitim ilköğretim okuluna,
c)İlköğretim programlarının amaçlarını gerçekleştirecek durumda olmayan öğrenciler için, gelişim alanlarındaki performans düzeyi dikkate alınarak hazırlanmış bir eğitim programına
devam ettirilir.

İlköğretim
Madde 26 - Özel eğitim gerektiren bireyler ilköğretimlerini; özel eğitim veya diğer ilköğretim okullarında sürdürürler. Özel eğitim ilköğretim okullarına devam eden öğrencilerin gelişimleri izlenip, eğitim performansları dikkate alınarak, programın amaç, içerik, öğretim süreçleri ve değerlendirme boyutlarında uyarlamalar yapılarak, kaynaştırma uygulamalarına öncelik verilir. Özel eğitim ilköğretim okullarında sınıf mevcudu en fazla 10 öğrenciden oluşur.
Zorunlu öğrenim çağındaki, klinik bakıma gereksinim duyan veya birden fazla alanda yetersizliği olanlar için destek eğitim plânı özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından hazırlanır. Bu bireylerin eğitimleri, öncelikle ailelerinin bilgilendirilmesi ve desteklenmesi temeline dayalı olarak, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenler tarafından kurumlarda ve evlerde sürdürülür.

Evde eğitim
Madde 27 - Zorunlu öğrenim çağındaki fiziksel, duygusal, sosyal ve iletişim yetersizlikleri nedeniyle, eğitim öğretim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak durumda olan bireylerin eğitimleri, özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından plânlanır. Öncelikle ailenin bilgilendirilmesi, desteklenmesi ve bireyin evde eğitime alınması temeline dayalı olarak, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmen tarafından sürdürülür. İlköğretim çağındaki öğrencilerin en yakın ilköğretim okuluna kaydı yapılır. Bu öğrenciler için okula devam etme koşulu aranmaz, başarıları değerlendirilerek haklarında okula devam eden diğer öğrenciler gibi işlem yapılır. Öğrencilerin başarı durumu ve gelişimi okuluna bildirilir; sınıf geçme ve diploma işlemleri kayıtlı bulunduğu okul tarafından yürütülür. İl/ilçe millî eğitim müdürlüğü, ilköğretim çağı çocuklarının kayıtlarının olduğu okullardan sınıf ve branş öğretmenlerini, gezerek özel eğitim görevi verilen öğretmenlerin önerileri doğrultusunda görevlendirebilir.
Evde eğitim, bir destek eğitim hizmeti olmayıp, eğitim-öğretim hizmetlerinin bireyin yetersizliği nedeniyle evde verilmesi temeline dayanır. Plânlanan bu eğitim doğrultusunda birey, aile ve eğitimci birlikte çalışır.

Orta öğretim
Madde 28 - Özel eğitim gerektiren bireylerin, orta öğretimlerini özel eğitim okullarında veya diğer genel, meslekî ve teknik orta öğretim okullarında, kaynaştırma yoluyla sürdürmeleri esastır.
İlköğretim okullarını bitiren; özel eğitim gerektiren öğrencilerden genel, meslekî ve teknik orta öğretim okullarına yönlendirme kararı alınanlar, ilgili birimlerle yapılacak iş birliği çerçevesinde yatılı ve sınavsız olarak bu okullara yerleştirilirler. Çok programlı liselere ve meslek liselerine yönlendirme kararı alınanlardan, yatılı okumak isteyen öğrenciler için yakın yatılı okulların olanakları da değerlendirilerek yeterli kontenjan sağlanır.
Özel eğitim gerektiren bireylerden, açık öğretim lisesine yönlendirme kararı alınanlar tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından izlenir. İlgili kurum ile programın ölçme ve değerlendirilmesi gibi konularda iş birliği yapılır.

Yüksek öğretim
Madde 29 - Özel eğitim gerektiren öğrencilerden, yüksek öğretime yönlendirme kararı alınanların ilgileri, istekleri, yetenekleri, yeterlilikleri ve istihdam olanakları doğrultusunda ve ölçüsünde yüksek öğretim olanaklarından faydalanabilmeleri için sınavlarda ve değerlendirmede gerekli özel eğitim önlemleri alınır. Yüksek öğretim kurumları ile iş birliği yapılarak yerleştirilmelerinde, kredi ve burs almalarında öncelik tanınır.
Yaygın eğitim
Madde 30 - Özel eğitim gerektiren bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme gereksinimlerini karşılamak, onları işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla, farklı konu ve sürelerde, çevrenin olanakları ve gereksinimleri doğrultusunda yaygın eğitim programları düzenlenir.
Bu programlar, özel eğitim gerektiren bireylerin aileleri ve yakın çevreleri için, bireyin gelişim sürecinde aktif rol almaları ve onlarla birlikte yaşam becerilerini geliştirmelerini sağlayacak biçimde hazırlanır.
Özel eğitim gerektiren bireyleri iş hayatına hazırlayıcı iş ve meslekî yaygın eğitim programları; bu bireylerin bireysel gelişim özellikleri ve yeterlilikleri doğrultusunda yörenin, iş gücü piyasasının mevcut ve gelecekteki ihtiyaçları dikkate alınarak plânlanır; uygulama ağırlıklı ve bireyin o işi veya mesleği amaçlanan yeterlilikte yapmasını sağlayacak şekilde uygulanır. Yaygın eğitim faaliyetleri, illerde oluşturulmuş bulunan Yerel Çalışma Konseyleri ile diğer resmî, özel ve gönüllü kurum ve kuruluşlar ile işbirliği çerçevesinde plânlanır ve uygulanır.
Yaygın eğitim programları uygulayan diğer resmî, özel ve gönüllü kurum ve kuruluşlarca düzenlenecek programlardan iş birliği çerçevesinde, özel eğitim gerektiren bireylerin de, özel eğitim sınıfı ve kaynaştırma uygulamaları ile yararlanmaları sağlanır.
Özel eğitim kurumları ve diğer kurumların açtığı yaygın eğitim programlarına katılan özel eğitim gerektiren bireyler ve bunların aile eğitimi programlarına katılan birinci derecedeki yakınları; program süresince yaygın eğitim programının açıldığı bölgedeki yatılı özel eğitim kurumlarının pansiyonlarından yararlanabilirler. Bu kursiyer ve ailelerinin iaşe ve ibateleri eğitimleri süresince Bakanlıkça karşılanır.


DÖRDÜNCÜ KISIM
Kurumlar


BİRİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Kurumları

Özel eğitim kurumları
Madde 31 - Özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim gereksinimlerini karşılamak için, onların gelişim ve disiplin alanlarındaki performans düzeylerine uygun; her tür ve kademede örgün ve yaygın, yatılı ve gündüzlü eğitim kurumları Bakanlıkça açılır. Bu kurumlarda, özel olarak yetiştirilmiş personel ile geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri uygulanır.
Gerçek ve tüzel kişiler, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve öğretimleri için 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'ndaki esaslara uygun olarak özel okul veya kurum açabilirler.



Özel eğitim kurumlarının amaçları
Madde 32 - Özel eğitim kurumları,Türk Millî Eğitiminin genel amaç ve temel ilkeleri doğrultusunda, özel eğitim gerektiren bireylerin;
a)Toplum içindeki rollerini gerçekleştiren, başkaları ile iyi ilişkiler kuran, iş birliği içinde çalışabilen, çevresine uyum sağlayabilen, üretici ve mutlu bir vatandaş olarak yetişmelerini,
b)Kendi kendilerine yeterli bir duruma gelmeleri için temel yaşam becerilerini geliştirmelerini,
c)Uygun eğitim programları ile özel yöntem, personel ve araç-gereç kullanarak; ilgileri, gereksinimleri, yetenekleri ve yeterlilikleri doğrultusunda üst öğrenime, iş ve meslek alanlarına ve hayata hazırlanmalarını
amaçlar.

Görme, işitme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için açılan kurumlar
Madde 33 - Görme, işitme ve ortopedik yetersizliği olan bireyler için, kaynaştırma uygulamaları esas olmakla birlikte, her tür ve kademede, gündüzlü ve/veya yatılı özel eğitim kurumları açılır.
Bu kurumlarda Bakanlıkça hazırlanan eğitim programları uygulanır. Öğrencilerin bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak ilgileri, istekleri, yetenekleri ve yeterlilikleri, yetersizlikten etkilenme düzeyleri de dikkate alınarak farklı sınıflar oluşturulur, seçmeli dersler çeşitlendirilir.
Sınıf mevcutları okul öncesi, ilköğretim ve yaygın eğitimde en fazla 10, orta öğretimde en fazla 20 öğrencidir.
Özel eğitim gerektiren öğrencilerin meslekî ve teknik liselerde ilgi, istek, yetenek ve yeterlilikleri ölçüsünde kaynaştırma uygulamasının yapıldığı, yatılı ve/veya gündüzlü çok programlı orta öğretim kurumları açılır. Bu kurumlarda mesleki ve teknik öğretim programları uygulanır. Öğrenciler, meslek derslerini meslek ve teknik liselerinde, kültür derslerini ise çok programlı liselerde sürdürürler. Ancak, atölyeleri uygun olan okullarda meslek dersleri de yapılabilir.
(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G)"Orta öğretimde, güzel sanatlar, meslekî ve teknik eğitim veren orta öğretim kurumları veya iş eğitim merkezleri ya da iş okulları açılarak yeterlilikleri oranında, bir üst öğrenime, iş ve mesleğe yönlendirilmeleri sağlanır."

Birden fazla alanda öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan kurumlar
Madde 34 - Birden fazla alanda öğrenme yetersizliği olan bireyler için gündüzlü özel eğitim okul ve kurumları açılır. Kurumlardaki eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma yöntem ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönerge ile belirlenir.
Bu bireyler için eğitim gereksinimleri dikkate alınarak özel eğitim okul ve kurumlarının bünyesinde, gündüzlü sınıflar da açılabilir. Bu sınıflarda en fazla altı öğrenci bulunur ve iki öğretmen görevlendirilir.

Görme yetersizliği olan bireyler için açılan basım evi ve akşam sanat okulu
Madde 35 - Basım evi ve akşam sanat okulu, görme yetersizliği olan bireylerin eğitimi için gerekli olan ders kitaplarını, kaynak kitapları, edebî eserleri ve sanat eserlerini, dergi, gazete gibi yazılı materyali Braille (kabartma yazı) ile basar, çoğaltır ve dağıtımını sağlar. Gerekli kitapları kasetlere okutarak, konuşan kitap kasetleri hazırlatır. Bu bireylerle ilgili eğitim-öğretim yöntemleri üzerinde araştırmalar yapar.
Kurumdaki eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma yöntem ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak yönerge ile belirlenir.

Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan ilköğretim okulları
Madde 36 - Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan ilköğretim çağı çocukları için, kaynaştırma uygulamaları esas olmakla birlikte, gündüzlü ilköğretim kurumları açılır.
Bu okullarda Bakanlık tarafından, denkliği bozmayacak düzenlemeler yapılarak hazırlanmış ilköğretim programları uygulanır. Öğrencilerin bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak ilgileri, istekleri, yetenekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde seçmeli dersler çeşitlendirilir.
Okulda sınıf öğretmenliği esastır. Sınıf mevcutları tüm sınıflarda en fazla 10 öğrenciden oluşur.
İlköğretimlerini tamamlayanlara ilköğretim okulu diploması verilir. Bu öğrenciler bireysel gelişim özellikleri ve yeterliliklerine uygun orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarına yöneltilirler.

Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan eğitim ve uygulama okulları
Madde 37 - Genel eğitim programlarından yararlanamayan, okul öncesi ve zorunlu ilköğretim çağındaki, ağır düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan çocuklar için, gündüzlü özel eğitim kurumları açılır. Bu okullarda, öğrencilerin, özbakım ve temel yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla gelişimsel eğitim programları uygulanır.
Bu okullarda sınıf öğretmenliği esastır. Sınıf mevcutları; okul öncesi eğitim sınıflarında en fazla altı, diğer sınıflarda ise en fazla sekiz öğrenciden oluşur. Okul öncesi eğitimi sınıfından altıncı sınıfa kadar sınıflarda iki özel eğitim öğretmeni; yedinci ve sekizinci sınıflarda ise, bir özel eğitim öğretmeni ile bir usta öğretici veya iki özel eğitim öğretmeni görevlendirilir. İş eğitimi atölye öğretmenlerince okutulur.
Okul programı bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri doğrultusunda bireyselleştirilir. Öğretmenler, her çocuğun bireyselleştirilmiş eğitim programına göre hem grup eğitimi hem de birebir eğitim yaparlar.
Öğrenci, bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri dikkate alınarak uygun sınıfa yerleştirilir, bir sınıfı en fazla iki öğretim yılı yineler. Seviyeler arasında geçişler, genellikle yıl sonunda sınıf öğretmeni ve branş öğretmenlerinin önerisi üzerine, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme kurulunca yapılır. Eğitim ve uygulama okullarında kurul eğitim-öğretim yılı süresince her ay en az bir defa toplanır.
Okulda etkinlik süresi günde toplam altı saattir. Etkinlik, dinlenme ve yemek süreleri okul yönetimince düzenlenir.
Etkinlik dağıtım çizelgesinde, aile rehberliği için uygun zaman ayrılır. Bu etkinlikler rehberlik ve psikolojik danışma servisi ve özel eğitim öğretmenleri tarafından eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi ile iş birliği içinde yapılır.
Öğrenciler ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde yedinci ve sekizinci sınıflarda uygun iş eğitim ve uygulama programlarına yöneltilirler.
Seviye geçişinde etkili olmamakla beraber, öğrencilere birinci ve ikinci yarı yıl sonunda örneği EK 3-a ve Ek 3-b'de gösterilen öğrenci karnesi verilir. Karneler özel eğitim öğretmeni-sınıf öğretmeni tarafından doldurulur. Karnede belirtilmeyen konular, ayrıca veliye yazılı olarak bildirilir.
(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) "Okulun programını bitiren öğrencilere örneği (EK-4) te gösterilen diploma verilir, ancak bu diploma, orta öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler; aile, öğretmen ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına ve iş eğitim merkezlerine yöneltilirler."


Özel eğitim gerektiren bireyler için açılan iş eğitim merkezleri
Madde 38 - Eğitim uygulama okullarını bitiren veya zorunlu eğitim çağı dışında kalan zihinsel öğrenme yetersizliği olanlar ve/veya genel eğitim programlarından yararlanamayan özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme gereksinimlerini karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak, onları işe hazırlamak amacıyla; farklı konu ve sürelerde meslek kurslarının düzenlendiği, gündüzlü özel eğitim kurumları açılır.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de, iş eğitim merkezleri açılır. Merkezin programına devam edebilecek yeterli sayıda, farklı yetersizlikleri olan kursiyer varsa ve merkezin personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel sınıflar oluşturulabilir. Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan iş eğitim merkezlerinde böyle bir uygulamaya yer verilmez.
Bir kurs programının açılabilmesi için kursiyer sayısının en az beş olması gerekir. Aynı kursta birden fazla sınıf yapma olanağı varsa, kursiyerlerin; ilgi, istek, yetenek, yaş, bireysel ve gelişim özellikleri ile yeterlilikleri dikkate alınarak oluşturulacak sınıflar en fazla 10 kursiyerden oluşur. İş eğitim merkezlerinde sınıf öğretmenliği esastır. Sınıflarda bir özel eğitim öğretmeni ile bir atölye öğretmeni/usta öğretici veya iki özel eğitim öğretmeni görevlendirilir.
Kurs programları, merkez tarafından iş yeri temsilcileri ile iş birliği içinde hazırlanır. Programların hazırlanmasında çevrenin olanak ve koşulları dikkate alınır.
(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) "Kursların süresi, programın içeriğine göre en az bir, en fazla üç öğretim yılı olarak belirlenir. Merkezin imkân ve şartları uygun olduğu takdirde yarıyıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilebilir. Merkezde, günde en az altı saat ders yapılır. Ders, etkinlik, dinlenme ve yemek süreleri, merkez yönetimince düzenlenir. Programlar, il millî eğitim müdürlüğü tarafından onaylanır ve bir örneği Bakanlığa gönderilir."
Açılacak kursların türleri ile alınacak kursiyer sayıları ve yeterlilikleri, merkez tarafından en az iki ay önceden duyurulur. Kurs programlarına, kursun içeriğine uygun kursiyerlerin seçimi, 65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme kurulunca yapılır. Yerleştirme ve değerlendirme sonuçları özel eğitim hizmetleri kurulu ile eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibine bildirilir, gerekli iş birliği yapılır.
Bir kurs programını tamamlayan kursiyer, farklı bir kurs programından da yararlanabilir. Kurs için başvuru, kontenjandan fazla ise, daha önce kurs programından yararlanamayanlara öncelik verilir.
Her türlü özel eğitim önlemine rağmen, merkezdeki kurs programlarından yararlanamayan kursiyerlerin durumu hakkında ayrıntılı bir rapor, izleme ve yöneltme kurulu tarafından düzenlenerek, farklı bir eğitim önlemi önerisi için özel eğitim hizmetleri kuruluna gönderilir.
(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) "Kursun bitiminde, kursiyerlere örneği (EK-6) da gösterilen kurs bitirme belgesi verilir."

(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) "Özel eğitim gerektiren bireyler için açılan iş okulları
Madde 39 - İlköğretimlerini tamamlayan, 21 yaşından gün almamış, orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler veya ilköğretimlerini tamamlayıp genel ve meslekî orta öğretim programlarına devam edemeyecek özel eğitim gerektiren bireylerin; temel yaşam becerilerini geliştirmek, öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak, topluma uyumlarını sağlamak, iş hayatıyla ilgili bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla gündüzlü olarak iş okulları açılır. Eğitime ara vermeyenlerde yaş kaydı aranmaz.
Görme, işitme, ortopedik yetersizliği olanlar için de iş okulları açılır. Okulun programına devam edebilecek yeterli sayıda farklı yetersizlikleri olan öğrenci varsa ve okulun personeli, yapısı ve atölyeleri de uygunsa özel sınıflar oluşturulabilir. Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireyler için açılan iş okullarında böyle bir uygulamaya yer verilmez.
Sınıf mevcudu 10 öğrenciden fazla olamaz. Okulda etkinlik süresi günde toplam en az yedi ders saatidir. Ders, etkinlik ve yemek süreleri okul yönetimince düzenlenir.
Okulun programı, birinci yılı hazırlık olmak üzere dört yıldır. Hazırlık sınıflarında öğrencilere, kültür dersleri ve okuldaki atölyelerde gerekli teorik bilgiler verilir, uygulamalı iş eğitimi yoluyla temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Bu sınıfta öğrenciler bir iş yerine gönderilmezler.
Haftalık ders dağıtım çizelgesine göre;
a) Birinci sınıftan itibaren, iş yerinde çalışabilecek durumda olan öğrencilerin, 65 inci maddede belirtilen izleme ve yöneltme kurulunca işe yerleştirilme işlemleri, iş yerinde bir aylık deneme süresinden sonra ve (EK-7) de gösterilen muvafakat belgesinin bu öğrencilerin velileri tarafından verilmesini müteakip yapılır.
b) Öğrencilere birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda haftalık ders çizelgesinde gösterilen kültür dersleri ile yönlendirildiği meslekî eğitim dersleri verilir. İş yerine yerleştirilen öğrenciler kültür ve meslekî eğitim derslerini haftada bir gün okulda, uygulamalı beceri eğitimini dört gün işletmelerde görürler. İşe yerleştirilemeyen öğrenciler ise okuldaki atölyelerde beceri eğitimi görürler. İşe yerleştirilen öğrenciler 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitimi Kanunu'nun çırak öğrencilere verdiği haklardan yararlanırlar.
İş okullarında sınıf öğretmenliği esastır. Dersler, sınıf veya branş öğretmenleri tarafından okutulur.
Öğrenciler hazırlık sınıfında ilgileri, istekleri ve yeterlilikleri ölçüsünde iş veya meslek programlarına yöneltilirler.
İş yerinde çalışan öğrenciler (EK-8) de yer alan ve iş yeri koordinatör öğretmenince doldurulacak gözlem ve izleme formu ile (EK-9) da yer alan ve işverence doldurulacak izleme çizelgesindeki değerlendirmeler çerçevesinde izleme ve yöneltme kurulunca takip edilir. İş yerine uyum sağlayamayan öğrencilerin iş yeri, kurulca değiştirilir veya bu öğrenciler eğitimlerine okuldaki atölyelerde devam ederler. Bu öğrenciler farklı iş yeri ortamlarında denenir ve izlenirler.
Okulun olanak ve koşulları uygun olduğu takdirde yarı yıl ve yaz tatillerinde de programlara devam edilir.
Orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerin başarıları, dört ayrı not ile değerlendirilir ve kaydettikleri gelişmeler dikkate alınarak bu öğrenciler hakkında başarısız değerlendirme yapılmaz.
Verilecek notların sayısal değerleri ile karşılıkları;

NOTLAR PUAN DERECESİ
5 100-75 Pekiyi
4 74-50 İyi
3 49-25 Orta
2 24-10 Geçer
şeklindedir.
Dönem sonlarında öğrencilere İş Okulu Dönem Sonu Başarı Belgesi verilir (EK-10). Programı tamamlayan öğrencilere İş Okulu Diploması verilir (EK-11). Ancak bu diploma, yüksek öğretime girme hakkını sağlamaz. Bu öğrenciler veli, öğretmen ve okul yönetimince alınan yöneltme kararı doğrultusunda yaygın eğitim programlarına, işe ve mesleğe yöneltilirler.
İlköğretim okullarını bitiren ve zihinsel öğrenme yetersizliği olan öğrencilerden, iş eğitim merkezlerine veya iş okullarına yönlendirme kararı alınanların sayısının kontenjanı aştığı durumlarda başvuru sırasına göre yerleştirilirler."


Otistik bireyler için açılan kurumlar
Madde 40 - Genel eğitim programlarından yeterince yararlanamayan, otizm tanısı konulmuş 3-18 yaş grubundaki çocuklar için, gündüzlü özel eğitim kurumları açılır. Kurumlarda gelişimsel eğitim programları uygulanır. Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının uygulanması esastır. Bu nedenle iki öğrenciye bir özel eğitim öğretmeni görevlendirilir.
Bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından uygun görülen öğrencilerin en yakın okul öncesi ve ilköğretim okullarına kaydı yapılır. Bu öğrencilerin destek eğitimleri kurumda sürdürülür.
Açılan kurumların eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma yöntem ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönerge ile belirlenir.

Üstün veya özel yeteneği olan bireyler için açılan kurumlar
Madde 41 - İlköğretim ve orta öğretim çağında, üstün veya özel yetenekli olduğu belirlenen öğrenciler için, gündüzlü ve yatılı özel eğitim kurumları açılır. Bu kurumlarda, öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve özel yeteneklerini geliştirerek kapasitelerini en üst düzeyde kullanmalarını sağlayacak bireysel ve destek eğitim programları uygulanır.
Açılan kurumların eğitim-öğretim uygulama süreci ile çalışma usul ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönerge ile belirlenir.



Hastahanede yatan çocuklar için açılan kurumlar
Madde 42 - Resmî ve özel hastahanelerde çeşitli hastalıklardan dolayı yatan ve tedavi gören çocuklar için, Millî Eğitim, Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları ve üniversiteler arasında imzalanan protokollere göre eğitim-öğretimden yararlanma, ders yılı kayıplarını önleme amacıyla, özel eğitim kurumları Bakanlığa bağlı olarak açılır.
Bu kurumlarda gerektiğinde seviye gruplarına göre birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılır. Programlarda, öğrencilerin hastalığı ve hastahane şartları göz önüne alınarak gereken esneklik sağlanır.
Sınıf mevcudu en fazla 10 öğrenciden oluşur. Okul öncesi için bir öğretmen, diğer sınıflar için iki öğretmen görevlendirilir. Öğretmenlerden birisi il milli eğitim müdürlüğünce, müdür yetkili öğretmen olarak görevlendirilir. Müdür yetkili öğretmen aynı zamanda sınıf da okutur. Millî eğitim müdürlüğü, hastahaneye yakın okullardan branş öğretmenlerini, müdür yetkili öğretmenin önerileri doğrultusunda görevlendirilir.
Öğretmenlerin çalışma saatleri, öğrencilerin hastalık durumlarına göre gereken esneklik sağlanarak okul müdürlüğünce, hastahane yönetimi ile iş birliği yapılarak düzenlenir. Sınıfa gelemeyecek durumdaki öğrencilere odalarında eğitim verilir.
Bir aydan fazla hastahane ilköğretim okuluna devam eden öğrencinin başarı durumu ve gelişimi okuluna bildirilir; sınıf geçme ve diploma işlemleri kayıtlı bulunduğu okul tarafından yürütülür.


İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitime Destek Sağlayan Bakanlığa Bağlı Kurumlar

Rehberlik ve araştırma merkezleri
Madde 43 - Rehberlik ve araştırma merkezleri, özel eğitim gerektiren bireyleri belirler, inceler, tanılar, yerleştirilebilecekleri en uygun eğitim ortamını önerir, destek eğitim ile rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri sunar.

Diğer eğitim-öğretim kurumları
Madde 44 - Resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim ve orta öğretim okulları ile yaygın eğitim kurumları; kendi çevrelerindeki özel eğitim gerektiren bireylere özel eğitim hizmetleri sağlamakla yükümlüdürler.
Söz konusu okul ve kurumlarda, özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim-öğretim görmelerini sağlamak üzere gerekli önlemler; rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisleri, rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi, özel eğitim okulları ve millî eğitim müdürlükleri ile iş birliği kurularak alınır.





BEŞİNCİ KISIM
Personel


BİRİNCİ BÖLÜM
Eğitim Yöneticileri

Müdür
Madde 45 - Özel eğitim kurumlarına müdürler 23/9/1998 tarihli ve 23472 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, öncelikle özel eğitim öğretmeni, rehber öğretmen-psikolojik danışman olanlardan ve yöneticiliğine aday olduğu kurumun hizmet alanında en az üç yıl çalışmış veya öğretmen yetiştiren bir programı tamamlamış ve yöneticiliğine aday olduğu kurumun hizmet alanında en az beş yıl çalışmış olanlardan atanır.

Müdürün görevleri
Madde 46 - Bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak, diğer belirtilen görevleri yanında:
a)Öğrencilere, her türlü özel eğitim hizmetlerinin verilmesini sağlar,
b)Çevrelerindeki diğer okul ve kurumlara gerektiğinde uygun özel eğitim desteği verilmesini sağlar,
c)Çevrenin eğitimsel, kültürel ve sosyal etkinliklerine kurumunun katkıda bulunmasını sağlar,
d)Kurumunda ve çevresindeki eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin ve diğer personelin, özel eğitim konusunda bilgi ve deneyim kazanmalarını sağlamak üzere önlem alır,
e)Ailelere ve yakın çevrelerine; her türlü özel eğitim hizmetlerinin verilmesi, aile-okul iş birliğinin sürekliliğinin sağlanması için önlem alır,
f)Öğrencileri, işe ve mesleğe hazırlamak amacıyla yaygın eğitim programları düzenlenmesini sağlar,
g)Gerektiğinde birden fazla yetersizliği olan öğrenciler ile özel eğitim gereksiniminin tür ve derecesine bağlı olarak farklı eğitim ihtiyaçları gösteren öğrencilere yönelik özel sınıf açılmasını sağlar,
h)Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti veren, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar,
ı)Erken çocukluk döneminde okula başvuran veya okula devam edemeyecek durumdaki özel eğitim gerektiren bireylere ve ailelerine yönelik çalışmaların plânlanmasını ve yürütülmesini sağlar,
j)Bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleştirilmesinde, öğrencilerin gereksinimlerinin karşılanması için önlem alır,
k)Öğrencilerin, kaynaştırma uygulamalarına yöneltilmesi için önlem alır,
l)Özel eğitime destek veren gönüllü kurum ve kuruluşlar, okul aile birliği, okul koruma derneği, eğitim vakıfları ile iş birliği yapar, birlikte yapılacak etkinlikleri plânlar,
m)Okulun programını tamamlayarak ayrılan öğrencilerin izlenmesi, işe yerleştirilmesi için ilgili kurum veya kuruluşlarla iş birliği yapılmasını sağlar,
n)Kurumunda görev yapan öğretmenlerin, ilgi ve istekleri doğrultusunda, gelişen teknolojik araçları ve bilgisayar kullanımını desteklemek için önlem alır,
o)Koruyucu güvenlik tedbirlerini alır.

Müdür başyardımcısı ve görevleri
Madde 47 - Özel eğitim kurumlarında öğretmenlik yapma nitelik ve koşullarını taşıyanlardan ve en az üç yıl bu kurumlarda çalışmış olanlardan müdür başyardımcısı atanır. Müdür başyardımcısı görevlerini, bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak yapar.

Müdür yardımcısı ve görevleri
Madde 48 - Özel eğitim kurumlarında öğretmenlik yapma nitelik ve koşullarını taşıyanlardan ve en az üç yıl bu kurumlarda çalışmış olanlardan müdür yardımcısı atanır. Müdür yardımcısı görevlerini, bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak yapar.

İKİNCİ BÖLÜM
Özel Eğitim Öğretmenleri

Özel eğitim öğretmeni-sınıf öğretmeni ve görevleri
Madde 49 -(Değişik: 18/12/2004-25674 s.R.G) "Özel eğitim kurum, okul ve sınıflarında öğretmen ihtiyacının lisans seviyesinde özel eğitim öğretmeni yetiştiren yüksek öğretim programını tamamlayanlarla karşılanamaması durumunda; sınıf öğretmeni yetiştiren lisans programlarını bitirip özel eğitim alanında yüksek lisans ya da doktora yapan öğretmenler ile özel eğitim alanındaki öğretmen ihtiyacını karşılamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanan hizmet içi eğitim programına katılmış sınıf öğretmenleri valiliklerce bu okul ve kurumlarda görevlendirilir."

Özel eğitim öğretmenleri; çalıştığı kurumun özellikleri dikkate alınarak diğer görevleri yanında:
a)Öğrencilerin eğitim performanslarını ve gerçekleştirmeleri gereken amaçları dikkate alarak, bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanmasına katılır ve uygular,
b)Ailenin ve yakın çevresinin öğrencinin gelişim sürecinde aktif rol almasını sağlamak için veli ile iş birliği yapar,
c)Öğrencilerinin bireyselleştirilmiş eğitim programlarının amaçlarının gerçekleşme düzeyini kaydeder,
d)Öğrencilerinin destek eğitim hizmetlerinin sağlanmasında; sınıf ve kurum değiştirmesi gerekenlerin, özellik ve yeterliliklerine uygun yönlendirilmesinde, görüşünü bildirerek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kurulu ile iş birliği yapar.
Sınıf öğretmenliğinin esas olduğu okullarda; özel eğitim öğretmenleri, atölye ve branş öğretmenleri ile birlikte derse girer. Resim, müzik, beden eğitimi gibi özel beceri gerektiren dersler branş öğretmenleri, kurstan geçerek branşlaşmış sınıf öğretmenleri veya ek branşı uygun olan özel eğitim öğretmenleri tarafından verilir.


Grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmeni ve görevleri
Madde 50 - Yatılı özel eğitim kurumlarında, her gruba, grubun gözetimi ve eğitimi için bir sınıf öğretmeni görevlendirilir. Gruplar, sınıflarına, yaşlarına ve özelliklerine göre ayrılmış, 20-25 öğrenciden oluşur. Öğrenciler grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmenlerini tercih edebilirler. Grupla sürekli çalışmış ve deneyimli sınıf öğretmenlerinden seçilen bu öğretmenler, son ders saati bitiminde göreve başlar ve öğrencilerin yatma zamanına kadar göreve devam ederler.
Grup gözetimi ve eğitimi görevi verilen sınıf öğretmenlerinin görevleri şunlardır:
a)Grubundaki öğrencilerin çalışma zaman ve yerlerinde, etütlerde ders çalışmalarını sağlar ve gerektiğinde onların çalışma sırasında derslerde karşılaştıkları güçlüklerin çözümüne yardımcı olur,
b)Grubundaki öğrencilerin her türlü istek ve gereksinimleri, eğitim ve öğretimleri, psikolojik özellikleri ve gelişimleri ile yakından ilgilenir,
c)Grubundaki öğrencilerin serbest zamanlarında, yaratıcılık, moral ve estetik açıdan gelişmelerini sağlamak üzere verimli etkinlikler düzenler veya öğrencilerini bu etkinliklere yönlendirir. Öğrencilerin fiziksel, zihinsel, sosyal ve kültürel gelişimlerini destekleyici etkinliklerin düzenlenmesinde rehberlik eder,
d)Öğrencilerin sorunları ile yakından ilgilenir,
e)Rehberlik ve psikolojik danışma servisi, yöneticiler, sınıf öğretmenleri ve diğer ilgili personel ile iş birliği yapar.
f)Nöbet çizelgesine göre en az haftada bir gün gece nöbeti tutar.

İş yeri koordinatör öğretmeni ve görevleri
Madde 51 - İş ve meslek eğitimi veren özel eğitim kurumlarının öğretmenleri arasından izleme ve yöneltme kurulunca 10-15 öğrenci için bir iş yeri koordinatör öğretmeni seçilir.
İş yeri koordinatör öğretmeninin görevleri şunlardır:
a)Yöneltme ve izleme kurulu tarafından hazırlanan program doğrultusunda, haftada bir gün okulda, dört gün iş yerlerinde yöneltme ve izleme etkinliklerini sürdürür.
b)İşletme yetkilileri ile işbirliği yapar.
c)İzlediği her öğrencinin eğitsel ve meslekî gelişimi ile ilgili bilgileri, yöneltme ve izleme kuruluna verir.
d)İş ve İşçi Bulma Kurumu ile işbirliği yapar, öğrencilerin gerek kuruma kaydında gerekse kurumun mesleğe yöneltme faaliyetlerinden yararlanmalarında rehberlik eder.

Atölye öğretmeni ve görevleri
Madde 52 - Atölyelerde meslek dersleri atölye öğretmenlerince yürütülür. Ancak gereksinim duyulması halinde, atölyelerde yetenekli, deneyimli ve istekli öğretmenlere de görev verilebilir.
Atölye öğretmenlerinin görevleri şunlardır:
a)Öğrencilerin performans düzeyine göre atölye dersi amaçlarını gerçekleştirir,
b)Sorumluluğuna verilen atölyeyi yönetir,
c)Sorumluluğunda bulunan atölyenin eşya, makine, avadanlık ve malzemelerinin bakım, onarım ve korunmasını sağlar, bunları kullanmaya hazır halde bulundurur,
d)Sorumluluğunda bulunan demirbaşlar için yardımcı demirbaş defteri tutar, gerektiğinde sayım ve kontrole hazır bulundurur,
e)Atölyenin gereksinimi olan araç ve gerecin zamanında sağlanması için ilgililerle iş birliği yapar,
f)Nöbet çizelgesine göre nöbet tutar,
g)Sorumlu bulunduğu atölye ile ilgili yazışmaları yapar, imza için kurum müdürüne sunar,
h)Atölyesinde görevli usta öğretici ve diğer personel arasında iş bölümü yapar, bununla ilgili bilgi ve evrakları atölye şefine sunar,
ı)Gerektiğinde, okulun eğitim ve öğretim hizmetlerinde kullanılacak araçların üretimini, sınav soru ve belgelerinin hazırlanmasını sağlar.

Atölye şefi ve görevleri
Madde 53 - Atölyeler arasındaki eş güdümü sağlamak üzere, atölye öğretmenlerinden birisi özel eğitim kurumu müdürü tarafından atölye şefi olarak görevlendirilir.
Atölye şefinin görevleri şunlardır:
a)Atölyeler arasında eş güdümlü çalışmayı sağlar,
b)Atölye öğretmenlerinin gereksinimlerini belirler,
c)Atölyeler arasında iş bölümü yapar, kurum yönetimine yazılı olarak sunar,
d)Atölyelerde bulunan makine, avadanlık ve malzemelerin bakım, onarım ve korunmasını, bunların kullanmaya hazır halde bulundurulmasını sağlar,
e)Atölyelerle ilgili evrak tutulmasını sağlar,
f)Uygulamalı eğitimin incelemeye ve araştırmaya dayalı olarak her türlü ders araç ve gerecinden yararlanılarak yapılmasını, çeşitli ders araç ve gerecinin atölyelerde bulundurulmasını, bunların zenginleştirilmesini sağlar,
g)Atölyelerin temizliğinin öğrencilerle bir plân dahilinde yapılmasını ve çalışma yerinin temiz tutulmasının iş alışkanlığının gerektirdiği bir davranış haline getirilmesini sağlar,
h)Atölye öğretmenleri ve usta öğreticilerin ders saatinin başlamasından önce gelmelerini ve ders saatinin sonunda gerekli kontrolleri yaparak öğrencilerden sonra çıkmalarını sağlar,
ı)İş kazaları, yangın ve diğer tehlikelere karşı gerekli güvenlik önlemlerini alır.

Rehber öğretmen-psikolojik danışman ve görevleri
Madde 54 - Rehber öğretmen-psikolojik danışman; üniversitelerin psikolojik danışma ve rehberlik, eğitimde psikolojik hizmetler bölümlerinden birinin programını tamamlamış, öncelikle özel eğitim alanında yüksek lisans yapmış veya hizmet içi eğitim programlarına katılmış ve özel eğitim gerektiren bireylerle çalışmaya istekli olanlar arasından atanır.
Bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak diğer görevlerinin yanında;
a)Özel eğitim gerektiren bireyin kendisini kabul etmesini sağlama, bireysel farklılıklarını anlama, gerçekçi olmayan tutumlarını değiştirme, temel problem çözme stratejilerini geliştirme ve ders dışı etkinliklere katılımını özendirme gibi çalışmaları etkili bir şekilde yürütür,
b)Aile eğitimi hizmetlerini ilgili personel, okul ve kurumlarla iş birliği yaparak plânlar,
c)Öğretmenler ve ilgili diğer personel ile iş birliği yaparak, okulda kullanılacak öğrenci gelişim, değerlendirme formlarının hazırlanmasında yardımcı