A
akkuru
Ziyaretçi
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SINIF REHBERLİK PROGRAMI İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
1. ÇERÇEVE PLANLA İLGİLİ SORULAR:
Yeni Çerçeve Planı Kuşadası’nda 150 ilköğretim, 150 ortaöğretimde görev yapan rehber öğretmenlerimize (Formatör Rehber Öğretmenler) detaylı bir şekilde aktarılmıştır ve daha sonra sizlere fikir vermesi için örnek bir çerçeve planı yapılarak genel müdürlüğümüzün "www.orgm.meb.gov.tr" internet adresinden sizlere ulaştırılmıştır.
Bu konuda sizlerden çok fazla telefon ve mail alınmış ve anlaşılmayan ya da yanlış anlaşılan noktaların olduğu görülmüştür. Bu çerçeve plan, sadece bir örnektir ve her RAM kendi çerçeve planını hazırlayarak çok kısa bir sürede okullara göndermelidir. “İnternete verilen örnek çerçeve planın standart bir çerçeve planı olduğu yani her yerde uygulanabilecek bir çerçeve planı olduğu yanılgısına düşen arkadaşlarımız olduğu görülmüştür. Oysa böyle standart bir çerçeve planı olamayacağı hepimizce açıktır. Buradaki amaç yeni çerçeve planının mantığını anlamak ve kendi çerçeve planlarınızı bu bakış açısıyla ve kendi ihtiyaç, özellik, vb. unsurlara dikkat ederek hazırlamanızdır.
Çerçeve Planda sınıf sütununda verilen kazanımlar programda yer alan Ek–3 de yer alan kazanım işleme sırasına göre verilmiştir. Ama kazanım numaraları programda Tablo–1 (Yeterlik Alanlarına Göre Kazanımların Dağılımı) de verilen numaralara göre verilmiştir. Bu konuda da çok fazla yanlış anlama ve zorlanma olduğu görülmüştür ve kolaylık olması için programın basıma gidecek kopyasına Ek–3 de verilen Kazanım İşleme Sırası tablosuna bir sütun daha eklenerek Tablo-1’de de verilen kazanım numaraları da belirtilmiştir. (Program sizlere ulaşana kadar Ek-1’de ilköğretim kazanım işleme sırası, Ek-2’de ortaöğretim kazanım işleme sırası verilmiştir.)
Bu kazanımlar çerçeve planına yerleştirilirken; rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. çalışmalar ilköğretimde + 3 haftada, ortaöğretimde + 6 haftada yapılabilir. İlköğretimde ki +3’ler ve ortaöğretimdeki +6’larda bir eğitim öğretim dönemine uygun bir şekilde dağıtılabilir (Bu +3 ve +6’ların dönem sonuna ya da belirli bir döneme yığılmamasına dikkat edilmelidir.).
2. VERİLECEK İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SINIF REHBERLİK PROGRAMI TANITIM SEMİNERLERİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Gerek programa, gerekse sürece ilişkin sizlerden gelen sorular, eleştiri ve önerilerden de yararlanılarak yanlış anlaşılmaya yol açan, net olmayan noktalarla ilgili açıklamaların da yer aldığı, özellikle bu programı kim, kimlere, ne kadar sürede, nerede, nasıl verecek, kim organize edecek, kim sorumlu olacak? vb. sorulara cevap verecek şekilde bir genelge gönderilmiştir ve bakanlığın "http://orgm.meb.gov.tr" internet adresinden de ayrıca sizlere ulaştırılmıştır.
Formatörlerin rehber öğretmenlere vereceği seminer için Öfke Yönetimi, Çatışma Yönetimi, Stres Yönetimi, Sorun Çözme, Sınav Kaygısı Şiddet, Zorbalık, Akran Baskısı, İstismar vb. konularında hazırlanan materyaller 300 İlköğretim Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı formatörlerine ulaştırılmıştır.
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerlerini ilinizde özel eğitim ve rehberlik şubeleri ve hizmet içi eğitim düzenleyecektir. Her il kendi koşullarına, eğitim öğretim faaliyetlerini aksatmadan kendi planlamasını yapacaktır.
Düzenlenecek İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerleri ile ilgili Tanıtım Seminer Programı Örnekleri yayınlanan genelgenin eklerinde verilmiştir. Seminer ilin yaptığı planlama çerçevesinde yürütülecektir.
Rehber öğretmenlerin seminerinde ilköğretim ve ortaöğretim için ayrı planlama yapılmayacaktır.
Sözleşmeli olarak çalışan öğretmenler de aynı eğitimi alacaklar.
İl dışından gelecek rehber öğretmenlere harcırah ödemesi il bütçesinden yapılacaktır.
Daha sonra seminerleri tamamlanan rehber öğretmenler il özel eğitim ve rehberlik şubeleri tarafından organize edilerek tüm sınıf ve branş öğretmenlerinin en kısa zamanda bilgilendirilmesi için 2 günlük bir seminer programı hazırlanacak ve bu planlama doğrultusunda tüm sınıf ve branş öğretmenlerine program tanıtılacaktır.
Yanlış anlaşılan bir nokta da sınıf ve branş öğretmenlerin 2 günlük eğitimlerini sadece Kuşadası’nda bu eğitimi alan rehber öğretmenlerin vereceğidir. Bu hem eğitimin çok uzun bir zamana yayılmasına, hem de bu rehber öğretmenlerin kendi işlerinden uzaklaşmasına yol açacaktır. Bizim amacımız bu eğitimin olabilecek en kısa sürede tüm sınıf ve branş öğretmenlerine aktarılarak programın ülke genelinde hızla uygulanmaya başlamasıdır.
Önerimiz seminer programını tamamlayan rehber öğretmenlerin öncelikle kendi okullarında bu tanıtım seminerini vermeleri yönündedir. Bu hem planlama açısından kolaylık sağlayacaktır hem de programın uygulamasını hızlandıracaktır.
3. ETKİNLİKLERLE İLGİLİ SORULAR:
Kuşadası’nda da belirtildiği gibi kazanımları gerçekleştirmek üzere yapılacak etkinliklere ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Hazırlanan etkinlikler belirli aralıklarla genel müdürlüğümüzün “http://orgm.meb.gov.tr” internet adresinden verilmektedir. Hazırlanan bu etkinliklerin kitap halinde basılması yönünde de çalışmalar devam etmektedir. Sizler de istediğiniz kazanımlarla ilgili, etkinlik kriterlerini dikkate alarak etkinlik hazırlayabilirsiniz ve bizimle paylaşabilirsiniz. Ya da kendi kullandığınız etkinlikleri kaynağını belirterek bize gönderebilirsiniz.
Ülke genelinde bu etkinliklerin tüm okullarda standart bir şekilde kullanılması zorunlu değildir. Zaten bu söylem rehberliğin ilkelerine de aykırıdır. Bu etkinlikler sadece sizler için hazırlanmış birer örnektir ve sizler bunları okulunuzun, öğrencilerinizin ihtiyaçlarına göre kazanıma sadık kalarak kazanımı gerçekleştirebilecek şekilde uyarlayabilir ya da yeni bir etkinlik uygulayabilirsiniz.
Yanlış anlaşılan bir diğer nokta da hem programda hem de Kuşadası’ nda verilen eğitimlerde de özellikle vurgulanmasına rağmen verilen etkinliklerin standart olduğu ve değiştirilemeyeceğidir. Değişmeyecek olan kazanım ifadeleridir. Önemli olan o kazanımda ifade edilen becerilerin öğrencilere kazandırılması ve kazanıma ilişkin farkındalık oluşturulmasıdır. Bunun hangi etkinlikle yapılacağı standardize edilemez.
4. KAZANIMLARLA VE KAZANIM İŞLEME SIRASI İLE İLGİLİ SORULAR:
Kazanımlarla ve kazanım işleme sırası ile ilgili de pek çok soru gelmiştir. Programda belirtilen kazanım ifadeleri değiştirilemez. Okulun ve öğrencinin ihtiyaçlarına göre kazanımların işleme sırası ve kazanıma ilişkin etkinlikler değiştirilebilir, bazı kazanımlar işlenmeyebilir, yerine süre olarak kısıtlı bulunan daha fazla ihtiyaç duyulan bir kazanım işlenebilir. Ama bu tip değişiklikler tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil, sınıf öğretmenlerinin önerileriyle rehber öğretmen, yoksa Okul Rehberlik Hizmetleri Okul Yürütme Kurulu veya RAM'dan görevlendirilen Rehber Öğretmenler tarafından okulun ve ve öğrencinin ihtiyaçları göz önünde bulundurarak yapacaklardır.
5. REHBERLİK SAATİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Rehberlik programı ortaöğretimde her sınıf düzeyi için 30+6 ders saati olarak düzenlenmiştir. 30 saati kazanımlar için 6 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik programında yer alan, kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 6 saat her okulun kendi ihtiyacına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 36 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
İlköğretimde ise bir hafta sosyal etkinlik bir hafta rehberlik saati olduğundan rehberlik saatleri her sınıf düzeyi için 15+3 olarak düzenlenmiştir. 15 saati kazanımlar için 3 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik Programında yer alan kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 3 saat her okulun kendi ihtiyaçlarına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 18 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
6. REHBER ÖĞRETMENİN GERÇEKLEŞTİRECEĞİ KAZANIMLARLA İLGİLİ SORULAR:
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10, ortaöğretim için 16 kazanımla ilgili etkinlikler de hazırlanmaktadır.
Bu kazanımlara ilişkin etkinlikleri okul Rehber Öğretmeni ya da RAM’dan gönderilecek Rehber Öğretmenler uygulayacaktır. Ama sınıf sayısının fazla oluşu, süre yetersizliği, rehberlik saatinin tüm sınıflarda aynı saatte olması, tek rehber öğretmenin olması, RAM’dan rehber öğretmen gönderilememesi vb. sorunlardan dolayı bu kazanıma ait etkinliğin yapılamaması söz konusu olabilir. (İlköğretimde rehberlik saatleri sosyal etkinliklerden dolayı aynı güne ve aynı saate geldiğinden sınıf veya branş öğretmenleri ile ders değişebilecekleri önerilir.) Bu durumda bu ders saatinden sınıf öğretmenleri sorumlu olacak ama bu kazanımları kesinlikle işlemeyecek yerine okulun ihtiyacına göre başka bir etkinlik ya da süresi yetmediği için tamamlanamayan etkinlikler varsa onları uygulayabilirler. Olanaksızlıklar nedeniyle tek tek sınıflara giremeyen rehber öğretmen ise bu konularda daha büyük gruplarla öğle arası, çıkış, hafta sonu vb. zamanlarda daha kısa ama etkin çalışmalar yaparak bu kazanımları işleyebilir. Hatta mümkün olursa bütünlük sağlaması amacıyla bu konularda velilere ve öğretmenlere de uzman desteği de alınarak gerekli çalışmalar yapılabilir.
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10 kazanım Ek-3’de, ortaöğretim için 16 kazanım Ek-4’de verilmiştir.
7. DERS DEFTERİNİ KİMİN DOLDURUP İMZALAYACAĞINA İLİŞKİN SORULAR:
Rehberlik saatinden Sınıf rehber öğretmeni sorumlu olduğundan ders defterini hangi etkinlik, hangi kazanım olursa olsun sınıf öğretmenleri doldurarak ve imzalayacaklar. Rehber öğretmenin gerçekleştirdiği kazanımlarda da aynı durum söz konusudur. Sadece rehber öğretmenin o derse girdiğini nasıl belgeleyeceği konusunda sorun vardır. Bu konuya daha sonra açıklık getirilecektir.
8. HAZIRLIK, 12.SINIF VE BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Hazırlık sınıfları için 8. ve 9. sınıf kazanımlarından öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak kazanımlar seçilerek yeni bir liste yapılacaktır.
Bu yıl okullarımızda henüz 12. sınıf olmadığından 11. ve 12. sınıf kazanımlarından seçilerek 11. sınıf kazanım listesi yeniden oluşturulabilir. Zaten 12. sınıftaki birçok etkinlik 11. sınıftaki etkinlikleri pekiştirmek üzere hazırlanmıştır. Böylece herhangi bir eksiklik yaşanmayacaktır. Ama bu değişiklikler de tıpkı diğer değişiklikler gibi tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılacaktır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
İlköğretimdeki birleştirilmiş sınıflarda da aynı mantıkla hareket edilecektir. Hangi sınıflar varsa bunlara ait kazanımlardan öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak seçilecek ve yeni bir liste yapılacaktır.
9. PROGRAMIN FARKLI OKUL TÜRLERİNDE NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Programdaki bazı kazanımlar ve bunlara ilişkin etkinlikler her okul türüne uymayabilir. Özel statüsü olan okullar dışında kalan tüm okullarda bu etkinlikler uygulanacaktır. Farklı okul türlerinde de öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak uygun kazanımlar seçilerek uygun etkinlikler yapılabilir. Ama bu düzenlemeler ve değişiklikler okul rehber öğretmeni tarafından yoksa rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılmalıdır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
10. SINIF ÖĞRETMENİN HAZIRLAYACAĞI PLANLARLA İLGİLİ SORULAR:
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programına ilişkin planlama ve uygulamaların sorumluluğu öncelikle sınıf rehber öğretmenlerine aittir. Okul rehber öğretmenleri ve RAM’daki rehber öğretmenlerin müşavirlik görevi vardır. Sınıf rehber öğretmenleri rehberlik saati için tıpkı diğer dersler için hazırladıkları gibi yıllık çalışma planı hazırlayacak ve okul müdürüne sunacaklar. İlköğretim ve ortaöğretim için birer sınıf rehberlik yıllık plan formatı hazırlanarak orgm.meb.gov.tr adresine verilmiştir.Sınıf rehber öğretmenleri yıllık planlarını hazırlarken programın içerisinde yer alan ve yıl içerisinde işleme sırasını gösteren tabloları kullanacaklardır Sınıf öğretmenleri yıllık çalışma planlarını ilköğretim ve ortaöğretim kurumları rehberlik programına göre ve okul rehber öğretmeninin hazırladığı çerçeve planının sınıf sütunundan da yararlanarak hazırlayacaktır. Programın tamamen okunması ve tabloların incelenmesi bu çalışmalarda kolaylık sağlar.
Tüm etkinlikler hazır olmadığından yıllık planlarına etkinlik adlarını değil kazanım numaralarını yazabilirler. Aylık rapor diye bir uygulama yok ama okul rehber öğretmeni uygulamaların ne durumda olduğuna ilişkin aylık bir toplantı yaparak durum değerlendirmesi yapabilir.
11. DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ SORULAR:
Programda verilen değerlendirmeye ilişkin örnek formlar her etkinlik sonunda uygulanacak diye bir sonuç çıkarılmamalıdır. Bilindiği üzere rehberlikle ilgili kazanımların birçoğu 40 dakika gibi kısa sürede kazandırılıp ölçülebilecek nitelikte değildir. Bazı kazanımlar bir olgunlaşma süreci istemektedir. Bazılarını gözlem yoluyla ölçebilirken bazıları için herhangi bir ölçek kullanmak gerekebilir. Değerlendirmede hangi kazanımların hangi yöntemle değerlendirileceği konusunda da karar yine tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından, yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından alınmalıdır. Böylece okulda da bir bütünlük olacaktır.
Burada asıl amaç; sınıf rehber öğretmenlerinin bu kazanımın öğrenciler tarafından ne ölçüde kazanıldığını, etkinliğin ne ölçüde uygulanabildiğini ve karşılaşılan güçlüklerle ilgili geri bildirim vermesidir. Bu geri bildirimleri her etkinliğin altında yer alan değerlendirme bölümüne de yazabilir gerekiyorsa okul rehber öğretmeni ile de bu geri bildirimleri paylaşabilir.
12. SINIF REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Sınıf rehber öğretmenleri yılsonu raporu hazırlayarak bunları okul müdürüne yada sorumlu okul müdür yardımcısına teslim edeceklerdir. Bu raporların hazırlanmasında ölçme değerlendirme formlarından ve etkinlik değerlendirme bölümüne yazılan geribildirimlerden yararlanılabilir.
13.OKUL REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Ram’lar her yıl olduğu gibi okullara yılsonu rehberlik raporu ile ilgili matbu bir form göndereceklerdir. Bu formda yeni çerçeve planı doğrultusunda yeni düzenlemeler yapılması gerekecektir. Okul rehber öğretmenleri yılsonu raporlarını bu formata göre hazırlayıp göndereceklerdir.
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programını
Hazırlayan Komisyon Üyeleri
EK 1
İLKÖĞRETİM SINIF REHBERLİK PROGRAMI KAZANIMLARININ İŞLENİŞ SIRASI
1. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 1
Sınıf arkadaşlarını, öğretmenlerini, yönetici ve diğer çalışanları tanır.
2 175 Eğitsel ve mesleki planlama dosyası hazırlar.
3 3 Okula gidip gelme yolunu fark eder.
4 163 Kendini tehlike oluşturacak durumlardan korur.
5 15 Ders araç gereçlerini yanında bulundurmanın önemini fark eder.
6 2 Okula ilişkin duygularını ifade eder.
7 4 Farklı ortamların kendine özgü kuralları olduğunu fark eder.
8 88 Zorbalıkla karşılaştığında kimden yardım alabileceğini bilir.
9 85 Engelli bireylere karşı hoşgörülü davranmanın önemini ifade eder.
10 87 İletişimde zamanlamanın önemini fark eder.
11 89 Öfkenin zaman zaman yaşanabilen doğal bir duygu olduğunu anlar.
12 86 Paylaşmanın önemini fark eder.
13 176 Anne babasının ve çevresindeki diğer çalışanların mesleklerini tanır.
14 64 Kendisinde gördüğü olumlu özellikleri ifade eder.
15 16 Bir üst sınıfla ilgili hayallerini açıklar.
2. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 5 Sınıf ve okul kurallarına uyar.
2 90 İsteklerini uygun biçimde ifade eder.
3 7 Sorumluluklarını fark eder.
4 92 Kişisel sınırlarını korumanın önemini açıklar.
5 96 Zorbalıkla karşılaştığında gösterebileceği davranışları ifade eder.
6 65 Hata yapılabileceğini ve bunun doğal olduğunu fark eder.
7 91 Zamanlamanın önemine dikkat ederek iletişim kurar.
8 164 Sağlıklı büyümesi için gerekli olan besinleri tüketir.
9 145 Aile içinde iş birliğinin önemini ifade eder.
10 93 Engelli bireylere gerektiğinde yardım etmenin önemini fark eder.
11 94 Arkadaşlık ilişkilerinde yardımlaşmanın önemini fark eder.
12 66 Başkalarının kendisinde gördüğü olumlu özellikleri fark eder.
13 95 Arkadaşlarının olumlu ve güzel yönlerini ifade eder.
14 6 Okula ilişkin duygularındaki değişimi sorgular.
15 177 Yapmaktan hoşlandıklarını ve hoşlanmadıklarını ifade eder.
3. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 17 Okul araç-gereçlerini korur.
2 18 Ders çalışma ile başarı arasındaki ilişkiyi açıklar.
3 19 Zamanı etkili biçimde kullanmanın önemini açıklar.
4 8 Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.
5 68 Güçlü ve zayıf yönlerini fark eder.
6 100 Kişisel sınırlarını korur.
7 98 Arkadaşları tarafından dışlandığında neler yapabileceğini fark eder.
8 99 Alay edilme durumlarında yapabileceklerini fark eder.
9 97 Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 101 İletişimde dinlemenin önemini fark eder.
11 67 İlgilerini fark eder.
12 20 Serbest zamanını ilgileri doğrultusunda değerlendirir.
13 146 Doğayı ve çevreyi korumaya karşı duyarlı olur.
14 179 Çeşitli mesleklerde çalışanların yaptıkları işlerden örnekler verir.
15 178 Mesleklerin birbirine benzer ve birbirinden farklı özelliklerinin olduğunu açıklar.
4. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 70 Duygularını ve düşüncelerini ifade eder.
2 22 Zamanını etkili biçimde kullanır.
3 21 Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenleri ifade eder.
4 23 Kendi öğrenme stilini fark eder.
5 24 İhtiyaç duyduğu bilgileri çeşitli kaynaklardan toplar.
6 104 Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder.
7 105 Öfkesini uygun yollarla ifade eder.
8 102 Zorbalıkla karşılaştığında baş etme yollarını kullanır.
9 9 Sorumluluklarını yerine getirir.
10 103 Arkadaşları tarafından dışlandığında baş etme yollarını kullanır.
11 69 Başarılı olduğu etkinlikleri açıklar.
12 10 Okuldaki seçim süreçlerine katılır.
13 25 Grupla çalışmanın avantajlarını açıklar.
14 180 Yerel çevresinde bulunan işlerden örnekler verir.
15 106 Arkadaşlığın önemini ifade eder.
5. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 29 Eğitsel başarı ile ilişkili etmenleri açıklar.
2 108 Kişisel-sosyal ve eğitsel sorunlarla karşılaştığında nereden ve nasıl yardım alacağını fark eder.
3 26 Etkili bir grup üyesinin ve liderinin özelliklerini açıklar.
4 27 Kendi öğrenme stiline uygun çalışma yöntemlerini kullanır.
5 11 Yaşadığı çevredeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanmanın önemini fark eder.
6 110 Kendini arkadaşının yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.
7 109 Uygun reddetme davranışına ilişkin örnekler verir.
8 107 Akran baskısıyla nasıl baş edeceğini açıklar.
9 71 Duygularının davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 111 Başkalarıyla kurduğu iletişimi değerlendirir.
11 112 Barış içinde yaşamak için gereken olumlu tutum/davranışları fark eder
12 148 Kitle iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkisini fark eder.
13 181 Çalışmanın insanlar ve toplum için önemini açıklar.
14 147 Toplum için gönüllü çalışmanın önemini ve gerekliliğini açıklar.
15 28 Bir üst sınıfın nasıl olacağına ilişkin hayallerini ve beklentilerini açıklar.
6. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 117 Kendini öğretmeninin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.
2 30 Amaç belirlemenin önemini açıklar.
3 31 Amaç belirlemedeki ölçütleri açıklar.
4 32 Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturur.
5 34 Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki önemini belirtir.
6 33 İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobiler edinir.
7 35 Kendini başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından değerlendirir.
8 36 Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark eder.
9 114 Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar.
10 115 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.
11 116 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.
12 113 Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir.
13 72 Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme yollarını belirler.
14 149 Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın önemini fark eder.
15 182 Okuldaki derslerin mesleklerle olan ilişkisini açıklar.
7. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 150 Toplumsal hayatı düzenleyen kuralların önemini ve gerekliliğini açıklar.
2 165 Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder.
3 118 Çatışma durumlarını fark eder.
4 119 Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir.
5 151 Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerindeki etkisini açıklar.
6 37 Sınav kaygısının başarı üzerindeki etkisini fark eder.
7 74 Başarılı olduğu durumlarda kendini takdir eder.
8 120 Kendini aile fertlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini anlar.
9 121 İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini açıklar.
10 73 Bedensel değişimini fark eder.
11 38 Okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin kendini tanımadaki önemini açıklar.
12 75 Yeteneklerini fark eder.
13 183 İlgilerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.
14 184 Meslek seçiminin önemini fark eder.
15 39 Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar.
8. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 76 Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğunu fark eder.
2 77 Kendini geliştirmede eleştirinin önemini fark eder.
3 43 Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenler açısından kendini değerlendirir.
4 44 Sınav kaygısının performansını düşürecek düzeyde olup olmadığını belirler ve gerekiyorsa yardım alır.
5 190 Geleceğin meslekleri hakkında bilgi toplar.
6 189 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerini ifade eder.
7 188 Yeteneklerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.
8 40 Vereceği kararların geleceğine olan etkilerini fark eder.
9 41 Karar verme sürecinin aşamalarını kararlarında uygular.
10 185 İş başvurusu için öz geçmiş yazar.
11 191 Mesleki amaçlara ulaşmada genel ortaöğretim programlarını değerlendirir.
12 192 Mesleki amaçlara ulaşmada mesleki ve teknik programları değerlendirir.
13 42 Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı öncesi, fiziksel açıdan sınav başarısını etkileyen etmenleri açıklar.
14 187 İlköğretim sonrasında yapılabilecek işleri belirler.
15 186 Ortaöğretim tercihlerini yaparken eğitsel ve mesleki planlama dosyası ile okulda uygulanan test ve test dışı tekniklerin sonuçlarından yararlanır.
EK–2
ORTAÖĞRETİM SINIF REHBERLİK PROGRAMI KAZANIMLARININ
İŞLENİŞ SIRASI
9. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 12 Okulda, yönetmeliklerin kendisini ilgilendiren bölümleri hakkında bilgi edinir.
2 13 Okula ilişkin olumlu tutum sergiler.
3 45 Başarı ve başarısızlığa neden olan etmenleri belirler.
4 48 Ders çalışma alışkanlıklarını verimlilik açısından değerlendirir.
5 47 Verimli ders çalışma tekniklerini açıklar.
6 14 Okul ve çevresindeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanır.
7 78 Değerlerini fark eder.
8 79 Ergenlik dönemindeki bedensel ve duygusal değişimlerle baş etme yollarını kullanır.
9 46 Eğitsel alanlardaki güçlü ve zayıf yönlerini geliştirir.
10 193 Alan seçimine etki eden faktörleri sıralar.
11 195 Kendini tanımanın alan seçimindeki önemini fark eder.
12 199 Okulda seçebileceği alanlarla ilgili bilgi toplar.
13 200 Eğitsel ve mesleki planlama dosyasını yeniden düzenler.
14 122 Kişiler arası iletişimi, unsurları ve türleri açısından analiz eder.
15 123 Kurduğu iletişimleri, etkili iletişimde dikkate alınacak unsurlar açısından değerlendirir.
16 124 Kurduğu iletişimleri, iletişim engelleri açısından değerlendirir.
17 196 İlgileri, yetenekleri, değerleri ve kişilik özellikleri ile seçeceği alan/meslek arasında ilişki kurar.
18 194 Seçeceği mesleğin hayatını nasıl etkileyeceğini açıklar.
19 125 Öfkenin yarattığı fiziksel, duygusal ve düşünsel etkileri açıklar.
20 126 Öfke ile baş etmede kullandığı yöntemleri yarattığı etkileri açısından değerlendirir.
21 127 Öfke ile baş etmede yapıcı yollar kullanır.
22 198 Alan seçimi ile meslekler arasındaki ilişkiyi açıklar.
23 197 Alan seçiminde kendini ve içinde bulunduğu koşulları gerçekçi bir biçimde değerlendirir.
24 128 Etkili çatışma çözme basamaklarını açıklar.
25 129 Günlük hayatında kullandığı çatışma çözme basamaklarını etkililiği açısından değerlendirir.
26 130 Akran baskısıyla baş eder.
27 166 Sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir.
28 49 Geleceğe ilişkin amaçlarını oluştururken okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin sonuçlarından yararlanır.
29 201 Alan seçerken eğitsel ve mesleki planlama dosyasından yararlanır.
30 202 İlgi, yetenek, değer ve kişilik özelliklerine uygun alan/bölüm seçimini yapar.
10. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 52 Geleceğe ilişkin amaçlarını açıklar.
2 138 Yaşıtlarının ya da kendinin karşılaşabileceği kişisel-sosyal ve eğitsel sorunların farkında olur.
3 139 Eğitsel ve kişisel-sosyal sorunlarla karşılaştığında yardım alabileceği birimlere başvurur.
4 206 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği kişisel özellikler ile ilgili bilgi toplar.
5 205 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim hakkında bilgi toplar.
6 167 Kendini zararlı alışkanlıklardan korur.
7 80 Değerlerinin hayatı üzerindeki etkilerini açıklar
8 203 Değerlerin meslek seçimindeki rolünü açıklar.
9 81 Bireyin kendini algılama biçiminin davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 82 Başkalarının kendisi ile ilgili görüşlerinin bireyin kendini algılama biçimini nasıl etkilediğini fark eder.
11 51 Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.
12 50 Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.
13 211 Yükseköğrenime yönelik mesleki ve akademik program seçeneklerine ilişkin bilgi edinir.
14 137 Kişisel değerlerine, inançlarına ve tutumlarına uygun olmayan isteklere iletişim becerilerini kullanarak karşı koyar.
15 131 Karşı cins ile sağlıklı arkadaşlık ilişkileri geliştirmenin önemini kavrar.
16 53 Verdiği kararları etkili karar verme basamakları açısından değerlendirir.
17 54 Etkili karar verme unsurlarını kararlarında kullanır.
18 136 Etkili çatışma çözme basamaklarını kullanır.
19 169 Akran desteği ile yetişkin yardımı gerektiren durumları ayırt eder.
20 168 Acil durumlarda nasıl davranacağını açıklar.
21 132 Başkalarının başarılarını ve olumlu davranışlarını takdir eder.
22 133 Kişiler arası ilişkilerde esnek ve hoşgörülü olur.
23 134 Fiziksel, sözel ve duygusal şiddetle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
24 135 Fiziksel, sözel ve duygusal tacizle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
25 152 Kitle iletişim araçlarının kişisel ve toplumsal değerler üzerindeki etkisini fark eder.
26 207 Ön yargıların meslek seçimine etkilerini değerlendirir.
27 204 Mesleki doyum ile ilgi, yetenek, değer ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi fark eder.
28 209 Mesleki bilgi kaynakları hakkında bilgi toplar.
29 210 Mesleki bilgi kaynaklarından yararlanır.
30 208 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kursları araştırır.
11.SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 153 Kişisel özgürlükler ile toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar arasında bağlantı kurar.
2 155 Toplumsal hayatı düzenleyen kurallara uygun davranır.
3 219 Ekonomik ve toplumsal ihtiyaçların meslek seçimine etkilerini açıklar.
4 142 Sevginin insan hayatındaki önemini belirtir.
5 140 Günlük hayatında kullandığı sorun çözme yollarını etkililiği açısından değerlendirir.
6 141 Etkili sorun çözme basamaklarını kullanır.
7 156 Kendi davranışlarını doğa ve çevreyi korumaya karşı duyarlılık açısından değerlendirir.
8 212 Önemi artan ve azalan meslekler hakkında bilgi toplar.
9 57 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar.
10 58 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavına hazırlanırken çalışma planı yapar.
11 172 Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar.
12 173 Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir.
13 174 Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.
14 213 Yükseköğrenim programları ve koşulları hakkında bilgi toplar.
15 214 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kurslar hakkında bilgi toplar.
16 59 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavına yönelik hazırladığı çalışma planını uygulanabilirliği açısından değerlendirir.
17 170 Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarını belirtir.
18 171 Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarından korunma yollarını ifade eder.
19 216 Mesleki amaçlara ulaşmada çeşitli yükseköğretim kurumlarının koşullarını değerlendirir.
20 157 Toplum için yapılan gönüllü çalışmalara katılır.
21 158 Sahip olduğu haklarını belirtir.
22 55 Geleceğe ilişkin amaçlarını toplumun sosyal ve ekonomik kaynaklarını dikkate alarak belirler.
23 154 Kitle iletişim araçlarında sunulan yanlış mesaj ve modellerin bireysel ve toplumsal değerlere uygunluğunu analiz eder.
24 215 Mesleki amaçlara ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanır.
25 56 Geleceğe yönelik belirlediği amaçların ulaşılabilirliğini değerlendirir.
26 60 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavı için kendine özgü bir sınav taktiği belirler.
27 217 Yurt içi ve yurt dışı eğitim olanakları ve başvuru koşullarına ilişkin bilgi edinir.
28 218 Yükseköğretimde yararlanabileceği burslar ve yurtlar konusunda bilgi edinir.
29 221 Uluslar arası iş piyasasında geçerliği olan meslekler hakkında bilgi edinir.
30 220 Staj yapabileceği yerlerle ilgili bilgi toplar.
12. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 235 Staj yapabileceği yerleri belirler.
2 162 İyi bir vatandaşın özelliklerini sergiler.
3 83 Hobilerin insan hayatındaki önemini belirtir.
4 143 İnsanları olduğu gibi kabul eder.
5 238 Yükseköğrenim programlarını ve koşullarını değerlendirir.
6 237 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kursları değerlendirir.
7 161 Toplumsal sorunların farkına varır ve çözüm üretir.
8 160 Aile yaşamında değişen kadın erkek rollerini fark eder.
9 84 Kültürel birikimin kişiliğine ve kariyerine katkılarını belirtir.
10 236 Yükseköğretim programını seçerken “eğitsel ve mesleki planlama dosyası”ndan yararlanır.
11 239 Yükseköğretim programlarını seçerken kendisini gerçekçi değerlendirmenin önemini fark eder.
12 240 Yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini kişisel, sosyal, akademik ve mesleki açıdan kendisine uygunluğuna göre değerlendirir.
13 230 Hayat boyu öğrenme ile meslek hayatı arasındaki ilişkiyi açıklar.
14 62 Sınava ilişkin duygularını sınav performansına etkileri açısından değerlendirir.
15 63 Sınav kaygısı ile başa çıkma yollarını kullanır.
16 229 Yöneleceği iş ya da mesleğin iş piyasası, çalışma alanı ve koşullarıyla ilgili bilgi toplar.
17 227 Kendi kişilik özelliklerini iş bulma, sürdürme ve geliştirme açısından değerlendirir.
18 225 Kişisel çabası ile edinebileceği bilgi, beceri ve birikimlerin başarılı bir iş yaşamı için gereğini açıklar.
19 159 Eş seçiminin önemini ve eş seçiminde dikkate alınacak unsurları açıklar.
20 231 Çeşitli amaçlar için öz geçmiş yazar.
21 144 İnsanların özel hayatına saygı gösterir.
22 222 Yerel çevrede bulunan işleri değerlendirir.
23 232 İş görüşme tekniklerini açıklar.
24 228 İş ve meslek yaşamında etik değerlerin önemini fark eder.
25 226 Kısa ve uzun dönemde mesleki hedeflerini belirler.
26 223 Ortaöğretim sonrasında kendisine uygun olacak iş imkânlarını belirler.
27 61 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavı öncesi, fiziksel açıdan sınav başarısını etkileyen etmenleri açıklar.
28 234 Mesleki deneyimin iş bulmada ve iş başarısındaki önemini açıklar.
29 233 İşverenlerin ve çalışanların hak ve sorumluluklarına ilişkin bilgi toplar.
30 224 Üretkenliğin toplum açısından önemini fark eder.
EK–3
İLKÖĞRETİM İÇİN
OKUL REHBER ÖĞRETMENİ VEYA RAM’LARDAN GELECEK REHBER ÖĞRETMENLER TARAFINDAN UYGULANACAK
10KAZANIMIN LİSTESİ
SIRA NO SINIF KAZANIMLAR
1. 92 2 Kişisel sınırlarını korumanın önemini açıklar.
2. 100 3 Kişisel sınırlarını korur.
3. 102 4 Zorbalıkla karşılaştığında baş etme yollarını kullanır.
4. 104 4 Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder.
5. 105 4 Öfkesini uygun yollarla ifade eder.
6. 115 6 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.
7. 116 6 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.
8. 118 7 Çatışma durumlarını fark eder.
9. 119 7 Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir.
10. 44 8 Sınav kaygısının performansını düşürecek düzeyde olup olmadığını belirler ve gerekiyorsa yardım alır.
EK–4
ORTAÖĞRETİM İÇİN
OKUL REHBER ÖĞRETMENİ VEYA RAM’LARDAN GELECEK REHBER ÖĞRETMENLER TARAFINDAN UYGULANACAK
16 KAZANIMIN LİSTESİ
SIRA NO SINIF KAZANIMLAR
1. 125 9 Öfkenin yarattığı fiziksel, duygusal ve düşünsel etkileri açıklar.
2. 126 9 Öfke ile baş etmede kullandığı yöntemleri yarattığı etkileri açısından değerlendirir
3. 127 9 Öfke ile baş etmede yapıcı yollar kullanır.
4. 128 9 Etkili çatışma çözme basamaklarını açıklar.
5. 129 9 Günlük hayatında kullandığı çatışma çözme basamaklarını etkililiği açısından değerlendirir.
6. 130 9 Akran baskısıyla baş eder.
7. 136 10 Etkili çatışma çözme basamaklarını kullanır.
8. 134 10 Fiziksel, sözel ve duygusal şiddetle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
9. 135 10 Fiziksel, sözel ve duygusal tacizle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
10. 140 11 Günlük hayatında kullandığı sorun çözme yollarını etkililiği açısından değerlendirir.
11. 141
11 Etkili sorun çözme basamaklarını kullanır.
12. 172
11 Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar.
13. 173
11 Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir.
14. 174 11 Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.
15. 62 12 Sınava ilişkin duygularını sınav performansına etkileri açısından değerlendirir.
16. 63 12 Sınav kaygısıyla başa çıkma yollarını kullanır.
1. ÇERÇEVE PLANLA İLGİLİ SORULAR:
Yeni Çerçeve Planı Kuşadası’nda 150 ilköğretim, 150 ortaöğretimde görev yapan rehber öğretmenlerimize (Formatör Rehber Öğretmenler) detaylı bir şekilde aktarılmıştır ve daha sonra sizlere fikir vermesi için örnek bir çerçeve planı yapılarak genel müdürlüğümüzün "www.orgm.meb.gov.tr" internet adresinden sizlere ulaştırılmıştır.
Bu konuda sizlerden çok fazla telefon ve mail alınmış ve anlaşılmayan ya da yanlış anlaşılan noktaların olduğu görülmüştür. Bu çerçeve plan, sadece bir örnektir ve her RAM kendi çerçeve planını hazırlayarak çok kısa bir sürede okullara göndermelidir. “İnternete verilen örnek çerçeve planın standart bir çerçeve planı olduğu yani her yerde uygulanabilecek bir çerçeve planı olduğu yanılgısına düşen arkadaşlarımız olduğu görülmüştür. Oysa böyle standart bir çerçeve planı olamayacağı hepimizce açıktır. Buradaki amaç yeni çerçeve planının mantığını anlamak ve kendi çerçeve planlarınızı bu bakış açısıyla ve kendi ihtiyaç, özellik, vb. unsurlara dikkat ederek hazırlamanızdır.
Çerçeve Planda sınıf sütununda verilen kazanımlar programda yer alan Ek–3 de yer alan kazanım işleme sırasına göre verilmiştir. Ama kazanım numaraları programda Tablo–1 (Yeterlik Alanlarına Göre Kazanımların Dağılımı) de verilen numaralara göre verilmiştir. Bu konuda da çok fazla yanlış anlama ve zorlanma olduğu görülmüştür ve kolaylık olması için programın basıma gidecek kopyasına Ek–3 de verilen Kazanım İşleme Sırası tablosuna bir sütun daha eklenerek Tablo-1’de de verilen kazanım numaraları da belirtilmiştir. (Program sizlere ulaşana kadar Ek-1’de ilköğretim kazanım işleme sırası, Ek-2’de ortaöğretim kazanım işleme sırası verilmiştir.)
Bu kazanımlar çerçeve planına yerleştirilirken; rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. çalışmalar ilköğretimde + 3 haftada, ortaöğretimde + 6 haftada yapılabilir. İlköğretimde ki +3’ler ve ortaöğretimdeki +6’larda bir eğitim öğretim dönemine uygun bir şekilde dağıtılabilir (Bu +3 ve +6’ların dönem sonuna ya da belirli bir döneme yığılmamasına dikkat edilmelidir.).
2. VERİLECEK İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SINIF REHBERLİK PROGRAMI TANITIM SEMİNERLERİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Gerek programa, gerekse sürece ilişkin sizlerden gelen sorular, eleştiri ve önerilerden de yararlanılarak yanlış anlaşılmaya yol açan, net olmayan noktalarla ilgili açıklamaların da yer aldığı, özellikle bu programı kim, kimlere, ne kadar sürede, nerede, nasıl verecek, kim organize edecek, kim sorumlu olacak? vb. sorulara cevap verecek şekilde bir genelge gönderilmiştir ve bakanlığın "http://orgm.meb.gov.tr" internet adresinden de ayrıca sizlere ulaştırılmıştır.
Formatörlerin rehber öğretmenlere vereceği seminer için Öfke Yönetimi, Çatışma Yönetimi, Stres Yönetimi, Sorun Çözme, Sınav Kaygısı Şiddet, Zorbalık, Akran Baskısı, İstismar vb. konularında hazırlanan materyaller 300 İlköğretim Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı formatörlerine ulaştırılmıştır.
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerlerini ilinizde özel eğitim ve rehberlik şubeleri ve hizmet içi eğitim düzenleyecektir. Her il kendi koşullarına, eğitim öğretim faaliyetlerini aksatmadan kendi planlamasını yapacaktır.
Düzenlenecek İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerleri ile ilgili Tanıtım Seminer Programı Örnekleri yayınlanan genelgenin eklerinde verilmiştir. Seminer ilin yaptığı planlama çerçevesinde yürütülecektir.
Rehber öğretmenlerin seminerinde ilköğretim ve ortaöğretim için ayrı planlama yapılmayacaktır.
Sözleşmeli olarak çalışan öğretmenler de aynı eğitimi alacaklar.
İl dışından gelecek rehber öğretmenlere harcırah ödemesi il bütçesinden yapılacaktır.
Daha sonra seminerleri tamamlanan rehber öğretmenler il özel eğitim ve rehberlik şubeleri tarafından organize edilerek tüm sınıf ve branş öğretmenlerinin en kısa zamanda bilgilendirilmesi için 2 günlük bir seminer programı hazırlanacak ve bu planlama doğrultusunda tüm sınıf ve branş öğretmenlerine program tanıtılacaktır.
Yanlış anlaşılan bir nokta da sınıf ve branş öğretmenlerin 2 günlük eğitimlerini sadece Kuşadası’nda bu eğitimi alan rehber öğretmenlerin vereceğidir. Bu hem eğitimin çok uzun bir zamana yayılmasına, hem de bu rehber öğretmenlerin kendi işlerinden uzaklaşmasına yol açacaktır. Bizim amacımız bu eğitimin olabilecek en kısa sürede tüm sınıf ve branş öğretmenlerine aktarılarak programın ülke genelinde hızla uygulanmaya başlamasıdır.
Önerimiz seminer programını tamamlayan rehber öğretmenlerin öncelikle kendi okullarında bu tanıtım seminerini vermeleri yönündedir. Bu hem planlama açısından kolaylık sağlayacaktır hem de programın uygulamasını hızlandıracaktır.
3. ETKİNLİKLERLE İLGİLİ SORULAR:
Kuşadası’nda da belirtildiği gibi kazanımları gerçekleştirmek üzere yapılacak etkinliklere ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Hazırlanan etkinlikler belirli aralıklarla genel müdürlüğümüzün “http://orgm.meb.gov.tr” internet adresinden verilmektedir. Hazırlanan bu etkinliklerin kitap halinde basılması yönünde de çalışmalar devam etmektedir. Sizler de istediğiniz kazanımlarla ilgili, etkinlik kriterlerini dikkate alarak etkinlik hazırlayabilirsiniz ve bizimle paylaşabilirsiniz. Ya da kendi kullandığınız etkinlikleri kaynağını belirterek bize gönderebilirsiniz.
Ülke genelinde bu etkinliklerin tüm okullarda standart bir şekilde kullanılması zorunlu değildir. Zaten bu söylem rehberliğin ilkelerine de aykırıdır. Bu etkinlikler sadece sizler için hazırlanmış birer örnektir ve sizler bunları okulunuzun, öğrencilerinizin ihtiyaçlarına göre kazanıma sadık kalarak kazanımı gerçekleştirebilecek şekilde uyarlayabilir ya da yeni bir etkinlik uygulayabilirsiniz.
Yanlış anlaşılan bir diğer nokta da hem programda hem de Kuşadası’ nda verilen eğitimlerde de özellikle vurgulanmasına rağmen verilen etkinliklerin standart olduğu ve değiştirilemeyeceğidir. Değişmeyecek olan kazanım ifadeleridir. Önemli olan o kazanımda ifade edilen becerilerin öğrencilere kazandırılması ve kazanıma ilişkin farkındalık oluşturulmasıdır. Bunun hangi etkinlikle yapılacağı standardize edilemez.
4. KAZANIMLARLA VE KAZANIM İŞLEME SIRASI İLE İLGİLİ SORULAR:
Kazanımlarla ve kazanım işleme sırası ile ilgili de pek çok soru gelmiştir. Programda belirtilen kazanım ifadeleri değiştirilemez. Okulun ve öğrencinin ihtiyaçlarına göre kazanımların işleme sırası ve kazanıma ilişkin etkinlikler değiştirilebilir, bazı kazanımlar işlenmeyebilir, yerine süre olarak kısıtlı bulunan daha fazla ihtiyaç duyulan bir kazanım işlenebilir. Ama bu tip değişiklikler tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil, sınıf öğretmenlerinin önerileriyle rehber öğretmen, yoksa Okul Rehberlik Hizmetleri Okul Yürütme Kurulu veya RAM'dan görevlendirilen Rehber Öğretmenler tarafından okulun ve ve öğrencinin ihtiyaçları göz önünde bulundurarak yapacaklardır.
5. REHBERLİK SAATİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Rehberlik programı ortaöğretimde her sınıf düzeyi için 30+6 ders saati olarak düzenlenmiştir. 30 saati kazanımlar için 6 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik programında yer alan, kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 6 saat her okulun kendi ihtiyacına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 36 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
İlköğretimde ise bir hafta sosyal etkinlik bir hafta rehberlik saati olduğundan rehberlik saatleri her sınıf düzeyi için 15+3 olarak düzenlenmiştir. 15 saati kazanımlar için 3 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik Programında yer alan kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 3 saat her okulun kendi ihtiyaçlarına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 18 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
6. REHBER ÖĞRETMENİN GERÇEKLEŞTİRECEĞİ KAZANIMLARLA İLGİLİ SORULAR:
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10, ortaöğretim için 16 kazanımla ilgili etkinlikler de hazırlanmaktadır.
Bu kazanımlara ilişkin etkinlikleri okul Rehber Öğretmeni ya da RAM’dan gönderilecek Rehber Öğretmenler uygulayacaktır. Ama sınıf sayısının fazla oluşu, süre yetersizliği, rehberlik saatinin tüm sınıflarda aynı saatte olması, tek rehber öğretmenin olması, RAM’dan rehber öğretmen gönderilememesi vb. sorunlardan dolayı bu kazanıma ait etkinliğin yapılamaması söz konusu olabilir. (İlköğretimde rehberlik saatleri sosyal etkinliklerden dolayı aynı güne ve aynı saate geldiğinden sınıf veya branş öğretmenleri ile ders değişebilecekleri önerilir.) Bu durumda bu ders saatinden sınıf öğretmenleri sorumlu olacak ama bu kazanımları kesinlikle işlemeyecek yerine okulun ihtiyacına göre başka bir etkinlik ya da süresi yetmediği için tamamlanamayan etkinlikler varsa onları uygulayabilirler. Olanaksızlıklar nedeniyle tek tek sınıflara giremeyen rehber öğretmen ise bu konularda daha büyük gruplarla öğle arası, çıkış, hafta sonu vb. zamanlarda daha kısa ama etkin çalışmalar yaparak bu kazanımları işleyebilir. Hatta mümkün olursa bütünlük sağlaması amacıyla bu konularda velilere ve öğretmenlere de uzman desteği de alınarak gerekli çalışmalar yapılabilir.
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10 kazanım Ek-3’de, ortaöğretim için 16 kazanım Ek-4’de verilmiştir.
7. DERS DEFTERİNİ KİMİN DOLDURUP İMZALAYACAĞINA İLİŞKİN SORULAR:
Rehberlik saatinden Sınıf rehber öğretmeni sorumlu olduğundan ders defterini hangi etkinlik, hangi kazanım olursa olsun sınıf öğretmenleri doldurarak ve imzalayacaklar. Rehber öğretmenin gerçekleştirdiği kazanımlarda da aynı durum söz konusudur. Sadece rehber öğretmenin o derse girdiğini nasıl belgeleyeceği konusunda sorun vardır. Bu konuya daha sonra açıklık getirilecektir.
8. HAZIRLIK, 12.SINIF VE BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Hazırlık sınıfları için 8. ve 9. sınıf kazanımlarından öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak kazanımlar seçilerek yeni bir liste yapılacaktır.
Bu yıl okullarımızda henüz 12. sınıf olmadığından 11. ve 12. sınıf kazanımlarından seçilerek 11. sınıf kazanım listesi yeniden oluşturulabilir. Zaten 12. sınıftaki birçok etkinlik 11. sınıftaki etkinlikleri pekiştirmek üzere hazırlanmıştır. Böylece herhangi bir eksiklik yaşanmayacaktır. Ama bu değişiklikler de tıpkı diğer değişiklikler gibi tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılacaktır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
İlköğretimdeki birleştirilmiş sınıflarda da aynı mantıkla hareket edilecektir. Hangi sınıflar varsa bunlara ait kazanımlardan öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak seçilecek ve yeni bir liste yapılacaktır.
9. PROGRAMIN FARKLI OKUL TÜRLERİNDE NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Programdaki bazı kazanımlar ve bunlara ilişkin etkinlikler her okul türüne uymayabilir. Özel statüsü olan okullar dışında kalan tüm okullarda bu etkinlikler uygulanacaktır. Farklı okul türlerinde de öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak uygun kazanımlar seçilerek uygun etkinlikler yapılabilir. Ama bu düzenlemeler ve değişiklikler okul rehber öğretmeni tarafından yoksa rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılmalıdır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
10. SINIF ÖĞRETMENİN HAZIRLAYACAĞI PLANLARLA İLGİLİ SORULAR:
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programına ilişkin planlama ve uygulamaların sorumluluğu öncelikle sınıf rehber öğretmenlerine aittir. Okul rehber öğretmenleri ve RAM’daki rehber öğretmenlerin müşavirlik görevi vardır. Sınıf rehber öğretmenleri rehberlik saati için tıpkı diğer dersler için hazırladıkları gibi yıllık çalışma planı hazırlayacak ve okul müdürüne sunacaklar. İlköğretim ve ortaöğretim için birer sınıf rehberlik yıllık plan formatı hazırlanarak orgm.meb.gov.tr adresine verilmiştir.Sınıf rehber öğretmenleri yıllık planlarını hazırlarken programın içerisinde yer alan ve yıl içerisinde işleme sırasını gösteren tabloları kullanacaklardır Sınıf öğretmenleri yıllık çalışma planlarını ilköğretim ve ortaöğretim kurumları rehberlik programına göre ve okul rehber öğretmeninin hazırladığı çerçeve planının sınıf sütunundan da yararlanarak hazırlayacaktır. Programın tamamen okunması ve tabloların incelenmesi bu çalışmalarda kolaylık sağlar.
Tüm etkinlikler hazır olmadığından yıllık planlarına etkinlik adlarını değil kazanım numaralarını yazabilirler. Aylık rapor diye bir uygulama yok ama okul rehber öğretmeni uygulamaların ne durumda olduğuna ilişkin aylık bir toplantı yaparak durum değerlendirmesi yapabilir.
11. DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ SORULAR:
Programda verilen değerlendirmeye ilişkin örnek formlar her etkinlik sonunda uygulanacak diye bir sonuç çıkarılmamalıdır. Bilindiği üzere rehberlikle ilgili kazanımların birçoğu 40 dakika gibi kısa sürede kazandırılıp ölçülebilecek nitelikte değildir. Bazı kazanımlar bir olgunlaşma süreci istemektedir. Bazılarını gözlem yoluyla ölçebilirken bazıları için herhangi bir ölçek kullanmak gerekebilir. Değerlendirmede hangi kazanımların hangi yöntemle değerlendirileceği konusunda da karar yine tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından, yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından alınmalıdır. Böylece okulda da bir bütünlük olacaktır.
Burada asıl amaç; sınıf rehber öğretmenlerinin bu kazanımın öğrenciler tarafından ne ölçüde kazanıldığını, etkinliğin ne ölçüde uygulanabildiğini ve karşılaşılan güçlüklerle ilgili geri bildirim vermesidir. Bu geri bildirimleri her etkinliğin altında yer alan değerlendirme bölümüne de yazabilir gerekiyorsa okul rehber öğretmeni ile de bu geri bildirimleri paylaşabilir.
12. SINIF REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Sınıf rehber öğretmenleri yılsonu raporu hazırlayarak bunları okul müdürüne yada sorumlu okul müdür yardımcısına teslim edeceklerdir. Bu raporların hazırlanmasında ölçme değerlendirme formlarından ve etkinlik değerlendirme bölümüne yazılan geribildirimlerden yararlanılabilir.
13.OKUL REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Ram’lar her yıl olduğu gibi okullara yılsonu rehberlik raporu ile ilgili matbu bir form göndereceklerdir. Bu formda yeni çerçeve planı doğrultusunda yeni düzenlemeler yapılması gerekecektir. Okul rehber öğretmenleri yılsonu raporlarını bu formata göre hazırlayıp göndereceklerdir.
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programını
Hazırlayan Komisyon Üyeleri
EK 1
İLKÖĞRETİM SINIF REHBERLİK PROGRAMI KAZANIMLARININ İŞLENİŞ SIRASI
1. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 1
Sınıf arkadaşlarını, öğretmenlerini, yönetici ve diğer çalışanları tanır.
2 175 Eğitsel ve mesleki planlama dosyası hazırlar.
3 3 Okula gidip gelme yolunu fark eder.
4 163 Kendini tehlike oluşturacak durumlardan korur.
5 15 Ders araç gereçlerini yanında bulundurmanın önemini fark eder.
6 2 Okula ilişkin duygularını ifade eder.
7 4 Farklı ortamların kendine özgü kuralları olduğunu fark eder.
8 88 Zorbalıkla karşılaştığında kimden yardım alabileceğini bilir.
9 85 Engelli bireylere karşı hoşgörülü davranmanın önemini ifade eder.
10 87 İletişimde zamanlamanın önemini fark eder.
11 89 Öfkenin zaman zaman yaşanabilen doğal bir duygu olduğunu anlar.
12 86 Paylaşmanın önemini fark eder.
13 176 Anne babasının ve çevresindeki diğer çalışanların mesleklerini tanır.
14 64 Kendisinde gördüğü olumlu özellikleri ifade eder.
15 16 Bir üst sınıfla ilgili hayallerini açıklar.
2. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 5 Sınıf ve okul kurallarına uyar.
2 90 İsteklerini uygun biçimde ifade eder.
3 7 Sorumluluklarını fark eder.
4 92 Kişisel sınırlarını korumanın önemini açıklar.
5 96 Zorbalıkla karşılaştığında gösterebileceği davranışları ifade eder.
6 65 Hata yapılabileceğini ve bunun doğal olduğunu fark eder.
7 91 Zamanlamanın önemine dikkat ederek iletişim kurar.
8 164 Sağlıklı büyümesi için gerekli olan besinleri tüketir.
9 145 Aile içinde iş birliğinin önemini ifade eder.
10 93 Engelli bireylere gerektiğinde yardım etmenin önemini fark eder.
11 94 Arkadaşlık ilişkilerinde yardımlaşmanın önemini fark eder.
12 66 Başkalarının kendisinde gördüğü olumlu özellikleri fark eder.
13 95 Arkadaşlarının olumlu ve güzel yönlerini ifade eder.
14 6 Okula ilişkin duygularındaki değişimi sorgular.
15 177 Yapmaktan hoşlandıklarını ve hoşlanmadıklarını ifade eder.
3. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 17 Okul araç-gereçlerini korur.
2 18 Ders çalışma ile başarı arasındaki ilişkiyi açıklar.
3 19 Zamanı etkili biçimde kullanmanın önemini açıklar.
4 8 Sorumluluklarını yerine getirmemenin sonuçlarını fark eder.
5 68 Güçlü ve zayıf yönlerini fark eder.
6 100 Kişisel sınırlarını korur.
7 98 Arkadaşları tarafından dışlandığında neler yapabileceğini fark eder.
8 99 Alay edilme durumlarında yapabileceklerini fark eder.
9 97 Davranışlarının kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 101 İletişimde dinlemenin önemini fark eder.
11 67 İlgilerini fark eder.
12 20 Serbest zamanını ilgileri doğrultusunda değerlendirir.
13 146 Doğayı ve çevreyi korumaya karşı duyarlı olur.
14 179 Çeşitli mesleklerde çalışanların yaptıkları işlerden örnekler verir.
15 178 Mesleklerin birbirine benzer ve birbirinden farklı özelliklerinin olduğunu açıklar.
4. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 70 Duygularını ve düşüncelerini ifade eder.
2 22 Zamanını etkili biçimde kullanır.
3 21 Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenleri ifade eder.
4 23 Kendi öğrenme stilini fark eder.
5 24 İhtiyaç duyduğu bilgileri çeşitli kaynaklardan toplar.
6 104 Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder.
7 105 Öfkesini uygun yollarla ifade eder.
8 102 Zorbalıkla karşılaştığında baş etme yollarını kullanır.
9 9 Sorumluluklarını yerine getirir.
10 103 Arkadaşları tarafından dışlandığında baş etme yollarını kullanır.
11 69 Başarılı olduğu etkinlikleri açıklar.
12 10 Okuldaki seçim süreçlerine katılır.
13 25 Grupla çalışmanın avantajlarını açıklar.
14 180 Yerel çevresinde bulunan işlerden örnekler verir.
15 106 Arkadaşlığın önemini ifade eder.
5. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 29 Eğitsel başarı ile ilişkili etmenleri açıklar.
2 108 Kişisel-sosyal ve eğitsel sorunlarla karşılaştığında nereden ve nasıl yardım alacağını fark eder.
3 26 Etkili bir grup üyesinin ve liderinin özelliklerini açıklar.
4 27 Kendi öğrenme stiline uygun çalışma yöntemlerini kullanır.
5 11 Yaşadığı çevredeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanmanın önemini fark eder.
6 110 Kendini arkadaşının yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.
7 109 Uygun reddetme davranışına ilişkin örnekler verir.
8 107 Akran baskısıyla nasıl baş edeceğini açıklar.
9 71 Duygularının davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 111 Başkalarıyla kurduğu iletişimi değerlendirir.
11 112 Barış içinde yaşamak için gereken olumlu tutum/davranışları fark eder
12 148 Kitle iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkisini fark eder.
13 181 Çalışmanın insanlar ve toplum için önemini açıklar.
14 147 Toplum için gönüllü çalışmanın önemini ve gerekliliğini açıklar.
15 28 Bir üst sınıfın nasıl olacağına ilişkin hayallerini ve beklentilerini açıklar.
6. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 117 Kendini öğretmeninin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlar.
2 30 Amaç belirlemenin önemini açıklar.
3 31 Amaç belirlemedeki ölçütleri açıklar.
4 32 Kısa, orta ve uzun vadeli amaçlar oluşturur.
5 34 Serbest zaman etkinliklerinin gelecekteki amaçlara ulaşmadaki önemini belirtir.
6 33 İlgi ve yetenekleri doğrultusunda hobiler edinir.
7 35 Kendini başarı ve başarısızlığa neden olan etmenler açısından değerlendirir.
8 36 Sınavda başarıyı etkileyen düşünceleri fark eder.
9 114 Sorun çözme sürecinde dikkat edilecek unsurları açıklar.
10 115 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.
11 116 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.
12 113 Gerektiğinde reddetme davranışı gösterir.
13 72 Hatalarının sonuçlarını değerlendirerek düzeltme yollarını belirler.
14 149 Kitle iletişim araçlarından uygun biçimde yararlanmanın önemini fark eder.
15 182 Okuldaki derslerin mesleklerle olan ilişkisini açıklar.
7. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 150 Toplumsal hayatı düzenleyen kuralların önemini ve gerekliliğini açıklar.
2 165 Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder.
3 118 Çatışma durumlarını fark eder.
4 119 Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir.
5 151 Okul hayatının iyi bir vatandaş olma üzerindeki etkisini açıklar.
6 37 Sınav kaygısının başarı üzerindeki etkisini fark eder.
7 74 Başarılı olduğu durumlarda kendini takdir eder.
8 120 Kendini aile fertlerinin yerine koyarak onların duygu ve düşüncelerini anlar.
9 121 İletişim engellerinin üstesinden nasıl gelinebileceğini açıklar.
10 73 Bedensel değişimini fark eder.
11 38 Okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin kendini tanımadaki önemini açıklar.
12 75 Yeteneklerini fark eder.
13 183 İlgilerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.
14 184 Meslek seçiminin önemini fark eder.
15 39 Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar.
8. SINIF
HAFTA KAZANIM NU. KAZANIMLAR
1 76 Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğunu fark eder.
2 77 Kendini geliştirmede eleştirinin önemini fark eder.
3 43 Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenler açısından kendini değerlendirir.
4 44 Sınav kaygısının performansını düşürecek düzeyde olup olmadığını belirler ve gerekiyorsa yardım alır.
5 190 Geleceğin meslekleri hakkında bilgi toplar.
6 189 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerini ifade eder.
7 188 Yeteneklerin meslek seçimindeki rolünü fark eder.
8 40 Vereceği kararların geleceğine olan etkilerini fark eder.
9 41 Karar verme sürecinin aşamalarını kararlarında uygular.
10 185 İş başvurusu için öz geçmiş yazar.
11 191 Mesleki amaçlara ulaşmada genel ortaöğretim programlarını değerlendirir.
12 192 Mesleki amaçlara ulaşmada mesleki ve teknik programları değerlendirir.
13 42 Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı öncesi, fiziksel açıdan sınav başarısını etkileyen etmenleri açıklar.
14 187 İlköğretim sonrasında yapılabilecek işleri belirler.
15 186 Ortaöğretim tercihlerini yaparken eğitsel ve mesleki planlama dosyası ile okulda uygulanan test ve test dışı tekniklerin sonuçlarından yararlanır.
EK–2
ORTAÖĞRETİM SINIF REHBERLİK PROGRAMI KAZANIMLARININ
İŞLENİŞ SIRASI
9. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 12 Okulda, yönetmeliklerin kendisini ilgilendiren bölümleri hakkında bilgi edinir.
2 13 Okula ilişkin olumlu tutum sergiler.
3 45 Başarı ve başarısızlığa neden olan etmenleri belirler.
4 48 Ders çalışma alışkanlıklarını verimlilik açısından değerlendirir.
5 47 Verimli ders çalışma tekniklerini açıklar.
6 14 Okul ve çevresindeki eğitsel ve sosyal imkânlardan yararlanır.
7 78 Değerlerini fark eder.
8 79 Ergenlik dönemindeki bedensel ve duygusal değişimlerle baş etme yollarını kullanır.
9 46 Eğitsel alanlardaki güçlü ve zayıf yönlerini geliştirir.
10 193 Alan seçimine etki eden faktörleri sıralar.
11 195 Kendini tanımanın alan seçimindeki önemini fark eder.
12 199 Okulda seçebileceği alanlarla ilgili bilgi toplar.
13 200 Eğitsel ve mesleki planlama dosyasını yeniden düzenler.
14 122 Kişiler arası iletişimi, unsurları ve türleri açısından analiz eder.
15 123 Kurduğu iletişimleri, etkili iletişimde dikkate alınacak unsurlar açısından değerlendirir.
16 124 Kurduğu iletişimleri, iletişim engelleri açısından değerlendirir.
17 196 İlgileri, yetenekleri, değerleri ve kişilik özellikleri ile seçeceği alan/meslek arasında ilişki kurar.
18 194 Seçeceği mesleğin hayatını nasıl etkileyeceğini açıklar.
19 125 Öfkenin yarattığı fiziksel, duygusal ve düşünsel etkileri açıklar.
20 126 Öfke ile baş etmede kullandığı yöntemleri yarattığı etkileri açısından değerlendirir.
21 127 Öfke ile baş etmede yapıcı yollar kullanır.
22 198 Alan seçimi ile meslekler arasındaki ilişkiyi açıklar.
23 197 Alan seçiminde kendini ve içinde bulunduğu koşulları gerçekçi bir biçimde değerlendirir.
24 128 Etkili çatışma çözme basamaklarını açıklar.
25 129 Günlük hayatında kullandığı çatışma çözme basamaklarını etkililiği açısından değerlendirir.
26 130 Akran baskısıyla baş eder.
27 166 Sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir.
28 49 Geleceğe ilişkin amaçlarını oluştururken okulda uygulanan testlerin ve test dışı tekniklerin sonuçlarından yararlanır.
29 201 Alan seçerken eğitsel ve mesleki planlama dosyasından yararlanır.
30 202 İlgi, yetenek, değer ve kişilik özelliklerine uygun alan/bölüm seçimini yapar.
10. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 52 Geleceğe ilişkin amaçlarını açıklar.
2 138 Yaşıtlarının ya da kendinin karşılaşabileceği kişisel-sosyal ve eğitsel sorunların farkında olur.
3 139 Eğitsel ve kişisel-sosyal sorunlarla karşılaştığında yardım alabileceği birimlere başvurur.
4 206 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği kişisel özellikler ile ilgili bilgi toplar.
5 205 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim hakkında bilgi toplar.
6 167 Kendini zararlı alışkanlıklardan korur.
7 80 Değerlerinin hayatı üzerindeki etkilerini açıklar
8 203 Değerlerin meslek seçimindeki rolünü açıklar.
9 81 Bireyin kendini algılama biçiminin davranışlarını nasıl etkilediğini fark eder.
10 82 Başkalarının kendisi ile ilgili görüşlerinin bireyin kendini algılama biçimini nasıl etkilediğini fark eder.
11 51 Grup çalışmalarında iş birliğinin önemini ve gerekliliğini açıklar.
12 50 Grup çalışmalarına etkili biçimde katılır.
13 211 Yükseköğrenime yönelik mesleki ve akademik program seçeneklerine ilişkin bilgi edinir.
14 137 Kişisel değerlerine, inançlarına ve tutumlarına uygun olmayan isteklere iletişim becerilerini kullanarak karşı koyar.
15 131 Karşı cins ile sağlıklı arkadaşlık ilişkileri geliştirmenin önemini kavrar.
16 53 Verdiği kararları etkili karar verme basamakları açısından değerlendirir.
17 54 Etkili karar verme unsurlarını kararlarında kullanır.
18 136 Etkili çatışma çözme basamaklarını kullanır.
19 169 Akran desteği ile yetişkin yardımı gerektiren durumları ayırt eder.
20 168 Acil durumlarda nasıl davranacağını açıklar.
21 132 Başkalarının başarılarını ve olumlu davranışlarını takdir eder.
22 133 Kişiler arası ilişkilerde esnek ve hoşgörülü olur.
23 134 Fiziksel, sözel ve duygusal şiddetle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
24 135 Fiziksel, sözel ve duygusal tacizle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
25 152 Kitle iletişim araçlarının kişisel ve toplumsal değerler üzerindeki etkisini fark eder.
26 207 Ön yargıların meslek seçimine etkilerini değerlendirir.
27 204 Mesleki doyum ile ilgi, yetenek, değer ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi fark eder.
28 209 Mesleki bilgi kaynakları hakkında bilgi toplar.
29 210 Mesleki bilgi kaynaklarından yararlanır.
30 208 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kursları araştırır.
11.SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 153 Kişisel özgürlükler ile toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar arasında bağlantı kurar.
2 155 Toplumsal hayatı düzenleyen kurallara uygun davranır.
3 219 Ekonomik ve toplumsal ihtiyaçların meslek seçimine etkilerini açıklar.
4 142 Sevginin insan hayatındaki önemini belirtir.
5 140 Günlük hayatında kullandığı sorun çözme yollarını etkililiği açısından değerlendirir.
6 141 Etkili sorun çözme basamaklarını kullanır.
7 156 Kendi davranışlarını doğa ve çevreyi korumaya karşı duyarlılık açısından değerlendirir.
8 212 Önemi artan ve azalan meslekler hakkında bilgi toplar.
9 57 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar.
10 58 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavına hazırlanırken çalışma planı yapar.
11 172 Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar.
12 173 Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir.
13 174 Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.
14 213 Yükseköğrenim programları ve koşulları hakkında bilgi toplar.
15 214 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kurslar hakkında bilgi toplar.
16 59 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavına yönelik hazırladığı çalışma planını uygulanabilirliği açısından değerlendirir.
17 170 Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarını belirtir.
18 171 Toplumu ve dünyayı ilgilendiren ortak sağlık sorunlarından korunma yollarını ifade eder.
19 216 Mesleki amaçlara ulaşmada çeşitli yükseköğretim kurumlarının koşullarını değerlendirir.
20 157 Toplum için yapılan gönüllü çalışmalara katılır.
21 158 Sahip olduğu haklarını belirtir.
22 55 Geleceğe ilişkin amaçlarını toplumun sosyal ve ekonomik kaynaklarını dikkate alarak belirler.
23 154 Kitle iletişim araçlarında sunulan yanlış mesaj ve modellerin bireysel ve toplumsal değerlere uygunluğunu analiz eder.
24 215 Mesleki amaçlara ulaşmada kitle iletişim araçlarından yararlanır.
25 56 Geleceğe yönelik belirlediği amaçların ulaşılabilirliğini değerlendirir.
26 60 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavı için kendine özgü bir sınav taktiği belirler.
27 217 Yurt içi ve yurt dışı eğitim olanakları ve başvuru koşullarına ilişkin bilgi edinir.
28 218 Yükseköğretimde yararlanabileceği burslar ve yurtlar konusunda bilgi edinir.
29 221 Uluslar arası iş piyasasında geçerliği olan meslekler hakkında bilgi edinir.
30 220 Staj yapabileceği yerlerle ilgili bilgi toplar.
12. SINIF
HAF NO KAZANIMLAR
1 235 Staj yapabileceği yerleri belirler.
2 162 İyi bir vatandaşın özelliklerini sergiler.
3 83 Hobilerin insan hayatındaki önemini belirtir.
4 143 İnsanları olduğu gibi kabul eder.
5 238 Yükseköğrenim programlarını ve koşullarını değerlendirir.
6 237 Ortaöğretim sonrasında işe ve mesleğe hazırlayan kurum ve kursları değerlendirir.
7 161 Toplumsal sorunların farkına varır ve çözüm üretir.
8 160 Aile yaşamında değişen kadın erkek rollerini fark eder.
9 84 Kültürel birikimin kişiliğine ve kariyerine katkılarını belirtir.
10 236 Yükseköğretim programını seçerken “eğitsel ve mesleki planlama dosyası”ndan yararlanır.
11 239 Yükseköğretim programlarını seçerken kendisini gerçekçi değerlendirmenin önemini fark eder.
12 240 Yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini kişisel, sosyal, akademik ve mesleki açıdan kendisine uygunluğuna göre değerlendirir.
13 230 Hayat boyu öğrenme ile meslek hayatı arasındaki ilişkiyi açıklar.
14 62 Sınava ilişkin duygularını sınav performansına etkileri açısından değerlendirir.
15 63 Sınav kaygısı ile başa çıkma yollarını kullanır.
16 229 Yöneleceği iş ya da mesleğin iş piyasası, çalışma alanı ve koşullarıyla ilgili bilgi toplar.
17 227 Kendi kişilik özelliklerini iş bulma, sürdürme ve geliştirme açısından değerlendirir.
18 225 Kişisel çabası ile edinebileceği bilgi, beceri ve birikimlerin başarılı bir iş yaşamı için gereğini açıklar.
19 159 Eş seçiminin önemini ve eş seçiminde dikkate alınacak unsurları açıklar.
20 231 Çeşitli amaçlar için öz geçmiş yazar.
21 144 İnsanların özel hayatına saygı gösterir.
22 222 Yerel çevrede bulunan işleri değerlendirir.
23 232 İş görüşme tekniklerini açıklar.
24 228 İş ve meslek yaşamında etik değerlerin önemini fark eder.
25 226 Kısa ve uzun dönemde mesleki hedeflerini belirler.
26 223 Ortaöğretim sonrasında kendisine uygun olacak iş imkânlarını belirler.
27 61 Yükseköğretim kurumlarına giriş sınavı öncesi, fiziksel açıdan sınav başarısını etkileyen etmenleri açıklar.
28 234 Mesleki deneyimin iş bulmada ve iş başarısındaki önemini açıklar.
29 233 İşverenlerin ve çalışanların hak ve sorumluluklarına ilişkin bilgi toplar.
30 224 Üretkenliğin toplum açısından önemini fark eder.
EK–3
İLKÖĞRETİM İÇİN
OKUL REHBER ÖĞRETMENİ VEYA RAM’LARDAN GELECEK REHBER ÖĞRETMENLER TARAFINDAN UYGULANACAK
10KAZANIMIN LİSTESİ
SIRA NO SINIF KAZANIMLAR
1. 92 2 Kişisel sınırlarını korumanın önemini açıklar.
2. 100 3 Kişisel sınırlarını korur.
3. 102 4 Zorbalıkla karşılaştığında baş etme yollarını kullanır.
4. 104 4 Öfkenin kontrol edilebilir bir duygu olduğunu fark eder.
5. 105 4 Öfkesini uygun yollarla ifade eder.
6. 115 6 Öfkeyi uygun ve uygun olmayan biçimlerde ortaya koymanın sonuçlarını açıklar.
7. 116 6 Öfkelendiğinde gevşeme ve nefes egzersizlerini kullanır.
8. 118 7 Çatışma durumlarını fark eder.
9. 119 7 Kullandığı çatışma çözme yöntemlerini değerlendirir.
10. 44 8 Sınav kaygısının performansını düşürecek düzeyde olup olmadığını belirler ve gerekiyorsa yardım alır.
EK–4
ORTAÖĞRETİM İÇİN
OKUL REHBER ÖĞRETMENİ VEYA RAM’LARDAN GELECEK REHBER ÖĞRETMENLER TARAFINDAN UYGULANACAK
16 KAZANIMIN LİSTESİ
SIRA NO SINIF KAZANIMLAR
1. 125 9 Öfkenin yarattığı fiziksel, duygusal ve düşünsel etkileri açıklar.
2. 126 9 Öfke ile baş etmede kullandığı yöntemleri yarattığı etkileri açısından değerlendirir
3. 127 9 Öfke ile baş etmede yapıcı yollar kullanır.
4. 128 9 Etkili çatışma çözme basamaklarını açıklar.
5. 129 9 Günlük hayatında kullandığı çatışma çözme basamaklarını etkililiği açısından değerlendirir.
6. 130 9 Akran baskısıyla baş eder.
7. 136 10 Etkili çatışma çözme basamaklarını kullanır.
8. 134 10 Fiziksel, sözel ve duygusal şiddetle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
9. 135 10 Fiziksel, sözel ve duygusal tacizle karşılaştığında nereden yardım alabileceğini belirtir.
10. 140 11 Günlük hayatında kullandığı sorun çözme yollarını etkililiği açısından değerlendirir.
11. 141
11 Etkili sorun çözme basamaklarını kullanır.
12. 172
11 Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar.
13. 173
11 Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir.
14. 174 11 Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır.
15. 62 12 Sınava ilişkin duygularını sınav performansına etkileri açısından değerlendirir.
16. 63 12 Sınav kaygısıyla başa çıkma yollarını kullanır.
